اقدام طالبان برای برچیدن شماری از خیمه‌های عزاداری محرم در منطقه جبرییل شهر هرات، شامگاه دوشنبه (۱۱ سرطان)، به درگیری مسلحانه با عزاداران انجامید. در این رویداد دست‌کم سه تن زخمی و ۱۵ تن از سوی نیروهای طالبان بازداشت شدند. منابع محلی این اقدام را ناقض توافق‌های قبلی با علمای شیعه می‌دانند.
خبرگزاری آگاه:
براساس گزارش‌های منابع محلی، نیروهای امنیتی طالبان حوالی ساعت ۱۰ شب دوشنبه، با ورود به ناحیه سیزدهم امنیتی شهر هرات، اقدام به جمع‌آوری شماری از خیمه‌های عزاداری در منطقه جبرییل کردند. این اقدام با واکنش گروهی از عزاداران مواجه شد و پس از بالاگرفتن تنش، صدای تیراندازی در محل شنیده شد.
ویدئوهایی که به‌دست افغانستان اینترنشنال رسیده، نشان می‌دهد که نیروهای طالبان با استفاده از اسلحه، به سمت معترضان تیراندازی کرده و خیمه‌ها را تخریب کرده‌اند. یک عضو پیشین شورای ولایتی هرات در گفت‌وگو با رسانه‌ها تایید کرده که در این درگیری، سه تن زخمی و دست‌کم ۱۵ تن بازداشت شده‌اند.
به‌گفته منابع، این رویداد در پی فرمانی از کابل به‌وقوع پیوسته که مطابق آن، تنها خیمه‌هایی که در نزدیکی مساجد اهل تشیع برپا شده‌اند مجاز به فعالیت هستند. در حالی که ساکنان جبرییل می‌گویند خیمه‌های مورد نظر، در مکان‌هایی قرار داشتند که از پیش و با هماهنگی با مسئولان طالبان تأیید شده بود.
سال گذشته نیز در ایام محرم، درگیری‌هایی میان طالبان و عزاداران در همین منطقه به‌وقوع پیوسته بود که واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخت.
در واکنش به این رویداد، محمد اسماعیل احمدی، رئیس شورای علمای اهل تشیع هرات، در مراسم یادبود محمدجعفر توکلی از مردم خواست آرامش خود را حفظ کنند و گفت که این موضوع را از راه گفت‌وگو با مسئولان پی‌گیری خواهند کرد.
در سوی دیگر، عزیزالرحمن مهاجر، رئیس اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان در هرات، در دیدار با شماری از علمای شیعه تأکید کرده که برگزاری مراسم محرم تنها در محل‌هایی مجاز است که قبلاً از سوی مقام‌های محلی مشخص شده‌اند. این اظهارات از سوی آژانس باختر، رسانه رسمی تحت کنترول طالبان، منتشر شده است.
🔍 تحلیل خبرگزاری آگاه – مناسک دینی، نظم سیاسی و خطوط قرمز قدرت طالبان
📌 ۱. جبرییل؛ نقطه بحرانی تنش‌های مذهبی در هرات؟
منطقه جبرییل، به‌عنوان یکی از مراکز عمده اهل تشیع در غرب افغانستان، بارها شاهد برخوردهای تنش‌زا میان طالبان و ساکنان محلی در ایام مذهبی بوده است. این رویداد، نشان‌دهنده تداوم یک بحران مذهبی-اداری است که هنوز راه‌حل عملی برای آن یافت نشده است.
📌 ۲. تغییر در فرمان‌های مذهبی طالبان؛ مرکزگرایی یا محدودسازی؟
صدور فرمان تازه از کابل، برای محدودسازی خیمه‌های عزاداری به اطراف مساجد، گویای تلاش طالبان برای اعمال کنترول متمرکز بر فعالیت‌های مذهبی است. این رویکرد اگرچه در ظاهر به‌نام «نظم اجتماعی» مطرح می‌شود، اما در عمل می‌تواند به محدودسازی آزادی‌های مذهبی اقلیت‌ها تعبیر شود.
📌 ۳. سکوت مقامات ارشد و روایت‌های متضاد محلی
عدم موضع‌گیری رسمی از سوی مقام‌های ارشد طالبان در مورد تیراندازی، و روایت‌های متضاد از جانب ساکنان و مسئولان محلی، بر پیچیدگی فضای اطلاعاتی افزوده و به بی‌اعتمادی میان جامعه محلی و ساختار حاکم دامن می‌زند.
📌 ۴. تکرار الگوهای خشونت در ایام محرم؛ زنگ خطر برای همزیستی مذهبی؟
این دومین سال پیاپی است که درگیری‌هایی در جریان عزاداری‌های محرم میان طالبان و جامعه تشیع در هرات گزارش می‌شود. تکرار چنین رویدادهایی می‌تواند پیامدهای منفی بر همزیستی مذهبی در مناطق شیعه‌نشین برجای بگذارد، به‌ویژه در شرایطی که فضای امنیتی شکننده و سرکوب‌گرایانه باشد.
رویداد شب گذشته در جبرییل، تنها یک برخورد امنیتی نیست، بلکه نمادی از چالش پیچیده‌تر میان اقلیت مذهبی و یک نظام دینی-سیاسی فراگیر است. مدیریت آگاهانه، گفت‌وگو با جامعه محلی و بازنگری در فرمان‌های محدودکننده مذهبی، می‌تواند از تکرار چنین بحران‌هایی جلوگیری کند—اما آیا طالبان به چنین تعدیل‌هایی تمایل خواهند داشت؟
Leave feedback about this