دفتر حقوق بشر سازمان ملل می‌گوید طی شش هفته گذشته، دست‌کم ۸۷۵ فلسطینی در جریان توزیع کمک‌های غذایی در غزه کشته شده‌اند؛ بیشتر این قربانیان در نزدیکی مراکز بنیاد بشردوستانه غزه جان باخته‌اند. این آمار تازه نگرانی‌ها درباره وضعیت فاجعه‌بار کمک‌رسانی در نوار غزه را دوچندان کرده است.
خبرگزاری آگاه:
در تازه‌ترین گزارش دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، آمده است که در شش هفته گذشته، حداقل ۸۷۵ مورد مرگ در جریان توزیع کمک‌های غذایی در غزه ثبت شده است. به گفته این نهاد، بیشتر قربانیان در اطراف مراکز توزیع وابسته به بنیاد بشردوستانه غزه جان باخته‌اند و ۲۰۱ نفر دیگر نیز در مسیرهای عبور کاروان‌های امدادی کشته شده‌اند.
ثامین الخیتان، سخنگوی این دفتر، روز سه‌شنبه در کنفرانسی خبری در ژنو، گفت:
«این آمار براساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از منابع پزشکی، حقوق بشری و بشردوستانه معتبر تهیه شده و وضعیت رو به وخامت در غزه را نشان می‌دهد.»
اختلاف‌نظر با بنیاد بشردوستانه غزه
در واکنش به این گزارش، بنیاد بشردوستانه غزه—نهادی که با حمایت امریکا و اسرائیل فعالیت می‌کند—این اتهامات را رد کرده و گفته است چنین تلفات انسانی در مراکز وابسته به آن رخ نداده است. این بنیاد، سازمان ملل را به نشر اطلاعات نادرست متهم کرده است، اما سازمان ملل بر دقت گزارش خود پافشاری کرده و اتهامات را رد کرده است.
بنیاد مذکور از شرکت‌های امنیتی و لوجستیکی خصوصی امریکایی برای توزیع کمک‌ها استفاده می‌کند و کمتر از سازوکار سنتی سازمان ملل در عملیات بشردوستانه پیروی می‌کند. این روش بارها از سوی کارشناسان سازمان ملل به دلیل نقض اصول بی‌طرفی و ایمنی در عملیات بشردوستانه، مورد انتقاد قرار گرفته است.
دیدگاه اسرائیل و نگرانی از درگیری‌ها
ارتش اسرائیل درباره آمار ارائه‌شده اظهارنظر مستقیم نکرده، اما اعلام کرده که در حال بررسی تلفات گزارش‌شده است. در بیانیه‌ای از سوی ارتش اسرائیل آمده است:
«برای کاهش تنش در نقاط توزیع کمک‌ها، اقداماتی نظیر نصب حصار، تابلوهای هشداردهنده و ایجاد مسیرهای جدید انجام شده است.»
در همین حال، دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (OCHA) از افزایش غارت خشونت‌آمیز کمک‌ها خبر داده است. همچنین، برنامه جهانی غذا (WFP) گزارش داده که بسیاری از موترهای حامل کمک‌ها پیش از رسیدن به مناطق هدف، توقیف یا مصادره شده‌اند.
نگاهی به زمینه سیاسی-امنیتی
در پی ۱۱ هفته محاصره کامل ارسال کمک‌ها به غزه توسط اسرائیل، بنیاد بشردوستانه غزه توزیع غذا را از اواخر ماه می آغاز کرد. این نهاد مدعی است که در عرض پنج هفته، بیش از ۷۰ میلیون وعده غذایی در غزه توزیع کرده است.
با این حال، سازمان ملل هشدار داده که این کمک‌رسانی «ذاتا ناایمن» و سیاست‌زده است و احتمال بروز درگیری و تلفات انسانی در نقاط توزیع بالاست. از سوی دیگر، حماس ادعای اسرائیل مبنی بر سوءاستفاده این گروه از کمک‌های سازمان ملل را رد کرده و آن را بهانه‌ای برای توجیه فشار بیشتر بر غیرنظامیان دانسته است.
تحلیل:
این آمار جدید سازمان ملل بازتاب بحران عمیق انسانی و امنیتی در غزه است که از یک سو، به دلیل ادامه محاصره و درگیری‌های نظامی و از سوی دیگر، به دلیل مسائل امنیتی و ضعف مدیریت در روند کمک‌رسانی بروز کرده است.
حساسیت شدید وضعیت و دخالت گروه‌های سیاسی و نظامی در عرصه امدادرسانی، موجب شده تا سازمان‌های بشردوستانه نتوانند بی‌طرفانه و بدون مخاطره عمل کنند و این مساله احتمال برخورد و تلفات در محل توزیع کمک‌ها را افزایش داده است.
از سوی دیگر، اختلاف‌نظر میان سازمان ملل و بنیاد بشردوستانه غزه درباره امنیت و نحوه توزیع کمک‌ها، بر پیچیدگی بحران می‌افزاید. بنیاد مورد حمایت غربی‌ها سعی دارد عملکرد خود را مثبت جلوه دهد، اما سازمان ملل نگرانی جدی از امنیت این عملیات دارد و تاکید می‌کند که بدون رعایت استانداردهای بی‌طرفی و ایمنی، آسیب دیدگان بیشتر خواهند شد.
این وضعیت نشان‌دهنده لزوم بازنگری در سازوکارهای کمک‌رسانی به غزه است. کمک‌ها باید به دور از مداخلات سیاسی و نظامی توزیع شود تا هم جان غیرنظامیان حفظ شود و هم اعتماد جامعه جهانی به روند کمک‌رسانی افزایش یابد.
افزایش تلفات غیرنظامیان در جریان توزیع کمک‌های غذایی، نه تنها بحران انسانی در غزه را تشدید کرده، بلکه پرسش‌های جدی درباره شفافیت و ایمنی روند امدادرسانی، به‌ویژه با دخالت نهادهای نظامی و سیاسی، به‌وجود آورده است.
سازمان ملل هشدار داده که اگر توزیع کمک‌ها از مسیرهای بی‌طرف و امن انجام نشود، ممکن است شمار قربانیان حتی از این هم بیشتر شود.
Leave feedback about this