اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نشست خبری اخیر خود اعلام کرد که تصمیم‌گیری درباره به‌رسمیت شناختن طالبان بر پایه منافع و مصالح ملی ایران صورت خواهد گرفت. او تأکید کرد که موضوع افغانستان یکی از محورهای همیشگی گفت‌وگو میان مقام‌های ایران و پاکستان است.
خبرگزاری آگاه:
روز دوشنبه، ۱۳ اسد، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، در یک نشست خبری به پرسش خبرنگاران درباره موضع تهران نسبت به طالبان پاسخ داد.
بقایی گفت: «ایران در خصوص به‌رسمیت شناختن هیأت حاکمه افغانستان [طالبان]، بر اساس منافع و مصالح ملی خود تصمیم خواهد گرفت.» او تأکید کرد که تحولات افغانستان، دغدغه مشترک ایران و پاکستان است و این موضوع در تمامی دیدارهای مقامات دو کشور، به‌ویژه در سطوح عالی، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران افزود: «همواره یکی از محورهای گفت‌وگو بین تهران و اسلام‌آباد، بررسی وضعیت افغانستان و تلاش برای کمک به این کشور جهت دستیابی به ثبات، امنیت و رفاه بوده است.»
ایران تاکنون طالبان را به‌طور رسمی به‌رسمیت نشناخته، اما در تعامل عملیاتی و دیپلماتیک با این گروه قرار دارد. برخی ناظران این روابط را نوعی پذیرش ضمنی و تدریجی حکومت طالبان می‌دانند، هرچند تهران آن را «مصلحت‌گرایی دیپلماتیک» می‌نامد.
تحلیل آگاه:
سخنان بقایی نشان‌دهنده ادامه سیاست دوپهلو و مصلحت‌محور ایران در قبال طالبان است؛ سیاستی که میان ملاحظات امنیتی در مرزهای شرقی، رقابت‌های منطقه‌ای با قدرت‌هایی چون عربستان و امارات، و فشار افکار عمومی شیعی در داخل ایران گرفتار شده است.
ایران از یک‌سو، به دلایل ایدئولوژیک و تاریخی، رابطه پیچیده‌ای با طالبان دارد، و از سوی دیگر، در شرایط ژئوپلیتیکی امروز نمی‌خواهد میدان بازی افغانستان را به رقبا واگذار کند. جمهوری اسلامی تلاش می‌کند تا با حفظ رابطه رسمی-غیررسمی با طالبان، هم نفوذ سیاسی‌اش را در کابل حفظ کند، و هم در برابر موج مهاجرت، تهدیدات امنیتی، و رشد گروه‌های رادیکال سنی در مرزهای شرقی، نوعی مدیریت مخاطره داشته باشد.
در همین حال، تأکید سخنگوی وزارت خارجه بر منافع ملی، می‌تواند پیامی باشد به کشورهای غربی و نهادهای حقوق بشری که از به‌رسمیت شناختن طالبان بدون اصلاحات جدی در حقوق زنان و اقلیت‌ها انتقاد می‌کنند. تهران تلاش دارد نشان دهد که هنوز تصمیم نهایی را نگرفته و رفتار طالبان زیر نظر است.
با این‌حال، برای مردم افغانستان، چنین موضع‌گیری‌هایی، اغلب ابهام‌آمیز و نگران‌کننده تلقی می‌شود. در حالی‌که میلیون‌ها افغان از تبعات سیاسی و اجتماعی حکومت طالبان رنج می‌برند، پیام‌هایی از این دست بیشتر به معنای معامله بر سر سرنوشت آنان تعبیر می‌شود، نه همراهی یا حمایت.
Leave feedback about this