قانون تازه ایران: افغان‌ها فقط شغلی را می‌گیرند که ایرانی‌ها نخواهند

ابوالفضل ابوترابی، عضو مجلس شورای اسلامی ایران، اعلام کرده است بر اساس طرح «اساسنامه تشکیل سازمان ملی مهاجرت»، مهاجران افغان تنها در صورتی می‌توانند شغلی را بپذیرند که طی ۲۰ روز هیچ کارگر ایرانی آن را قبول نکند. این طرح همچنین محدودیت‌هایی برای تغییر شغل و محل زندگی مهاجران در نظر گرفته است.

متن خبر:

خبرگزاری آگاه – ابوالفضل ابوترابی، عضو مجلس شورای اسلامی ایران، روز شنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم جزئیاتی از طرح «اساسنامه تشکیل سازمان ملی مهاجرت و ساماندهی اتباع خارجی» را اعلام کرد.

او گفت که طبق این طرح، کارفرمایان باید درخواست نیروی کار خود را در سامانه‌ای زیر نظر وزارت کار ثبت کنند. به‌مدت ۲۰ روز اولویت با کارگران ایرانی خواهد بود و تنها در صورت عدم پذیرش شغل از سوی ایرانیان، مهاجران افغان مجاز به قبول آن خواهند بود.

ابوترابی همچنین تأکید کرده که مهاجران افغان تنها مجاز به فعالیت در همان شغلی هستند که درخواست آن ثبت شده و حق تغییر شغل را ندارند. افزون بر این، محل زندگی مهاجران باید مطابق با محل اشتغال‌شان باشد؛ به این معنا که تنها در همان شهر یا شهرستانی که کار می‌کنند می‌توانند خانه اجاره کنند.

این نماینده مجلس گفته است که طرح یادشده شامل ۶۰ ماده است و با اکثریت آرا در کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس ایران به تصویب رسیده است.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران اغلب برای مهاجران افغان از واژه «اتباع» استفاده می‌کنند.

تحلیل آگاه:

این طرح تازه در ایران بیانگر سیاستی است که از یک‌سو به دنبال «ساماندهی» حضور مهاجران افغان است و از سوی دیگر، عملاً محدودیت‌های بیشتری بر زندگی آن‌ها تحمیل می‌کند. تعیین سقف ۲۰ روزه برای پذیرش شغل، مهاجران افغان را به نیروی کار «ثانویه» بدل می‌سازد و آن‌ها را از رقابت برابر با کارگران ایرانی بازمی‌دارد.

از سوی دیگر، ممنوعیت تغییر شغل و اجبار به سکونت در محل اشتغال، یادآور نوعی سیاست «کنترل جمعیتی» است که نه تنها آزادی‌های فردی مهاجران را محدود می‌سازد، بلکه آن‌ها را در شرایط آسیب‌پذیرتری نسبت به کارفرمایان و نهادهای حکومتی قرار می‌دهد.

به‌نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران تلاش دارد با تصویب این اساسنامه، فشار اجتماعی ناشی از بیکاری در داخل را بر دوش مهاجران افغان بیندازد و در عین حال، یک چارچوب قانونی برای کنترل و مدیریت جمعیت چندمیلیونی مهاجران در ایران ایجاد کند.

با توجه به حضور گسترده مهاجران افغان در بازار کار ایران، اجرای این طرح می‌تواند پیامدهای مهمی برای اقتصاد غیررسمی، روابط کارگر و کارفرما و همچنین مناسبات اجتماعی میان ایرانیان و مهاجران داشته باشد. در عین حال، احتمال می‌رود که محدودیت‌های جدید نارضایتی و شکاف‌های بیشتری را در جامعه مهاجران افغان به‌وجود آورد.