رهبر طالبان با صدور «قانون تنظیم مشاعره» سرودن شعر عاشقانه و هرگونه توصیف پسر و دختر در اشعار را ممنوع اعلام کرده است. طالبان هشدار داده‌اند که شاعران متخلف با مجازات روبه‌رو خواهند شد.
خبرگزاری آگاه:
وزارت عدلیه طالبان روز شنبه، ۸ سنبله، اعلام کرد که «قانون تنظیم مشاعره» از سوی هبت‌الله آخوندزاده توشیح شده و در دو فصل و ۱۳ ماده به نشر رسیده است.
بر اساس این قانون، شاعران مکلف‌اند از سرودن اشعار عاشقانه، دعوت به دوستی میان پسران و دختران، و بیان «احساسات ناروا» خودداری کنند. همچنین، اشعار باید بر «تزکیه نفس، اتحاد امت اسلامی و تحکیم عقیده اسلامی» متمرکز باشد.
طالبان تاکید کرده‌اند که مشاعره‌ها باید تنها با نظارت وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه برگزار شود و پیش از نشر، ثبت و ارزیابی گردند.
این محدودیت تازه در ادامه سیاست‌های فرهنگی طالبان پس از بازگشت به قدرت در سال ۱۴۰۰ است؛ سیاستی که موجب خروج شمار زیادی از شاعران و نخبه‌گان از کشور شده است.
تحلیل آگاه:
تصویب «قانون تنظیم مشاعره» نشانه روشنی از تلاش طالبان برای مصادره کامل حوزه فرهنگ و هنر در افغانستان است. این اقدام نه‌تنها محدودیتی بر آزادی بیان، بلکه تلاشی برای پاک‌سازی ادبیات از عنصر انسانی و عاطفی آن است؛ عناصری که اساس شعر فارسی–دری و هویت ادبیات افغانستان را شکل داده‌اند.
طالبان با ممنوعیت شعر عاشقانه، عملاً یکی از غنی‌ترین سنت‌های فرهنگی منطقه را هدف قرار داده‌اند. شعر عاشقانه در افغانستان و جهان فارسی، تنها ابزار بیان احساسات فردی نبوده، بلکه ظرفی برای نقد اجتماعی، مبارزه با استبداد، و بازتاب امید و آرزوهای جمعی بوده است. حذف آن به معنای محروم‌کردن جامعه از یکی از مهم‌ترین ابزارهای نقد و خلاقیت است.
از سوی دیگر، اجبار به «تزکیه نفس و تحکیم عقیده اسلامی» در قالب شعر، فرهنگ را به ابزار تبلیغات ایدئولوژیک فرو می‌کاهد. این امر نشان می‌دهد که طالبان می‌کوشند هنر و ادبیات را همانند سیاست و آموزش عالی، به فضای بسته و کنترلی بدل کنند.
واقعیت این است که هیچ حکومتی تاکنون نتوانسته با فرمان و قانون، عشق و تخیل را از ادبیات حذف کند. این محدودیت‌ها اگرچه فضای رسمی را خاموش می‌سازند، اما به احتمال زیاد ادبیات زیرزمینی و مهاجرت فرهنگی را تقویت خواهند کرد. پیامد بلندمدت چنین سیاستی، فقر خلاقیت و افزایش شکاف میان جامعه و حکومت است.
Leave feedback about this