قد بلند، محرومیت بزرگ؛ تبعیض طالبان علیه دختران قندهار

نویسنده : سید حسن موسوی

ماموران امر به معروف و نهی از منکر گروه طالبان، هنگام نظارت بر مکاتب خصوصی و دولتی، دستور داده‌اند دختران بالای ۹ سال و حتی دخترانی که سن کمی دارند اما قدشان بلندتر است، از مکاتب اخراج شوند. این اقدام نه تنها ناعادلانه و غیرعلمی است، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی جدی دارد و نشان‌دهنده تبعیض مبتنی بر ظاهر و بدن در سیاست‌های آموزشی طالبان است.

توجه به قد دختران به جای سن، نمونه‌ای آشکار از محدودیت‌های افراطی و غیرمنطقی است که هیچ پایه علمی، تربیتی یا دینی ندارد. این سیاست، علاوه بر محروم کردن دختران از حق بنیادین آموزش، تصویری تحقیرآمیز از بدن و ظاهر کودکان ایجاد می‌کند. دخترانی که به زور از مکتب اخراج می‌شوند، ممکن است احساس بی‌ارزشی و طردشدگی کنند؛ شرایطی که سلامت روان و اعتماد به نفس آنان را برای سال‌ها تهدید می‌کند.

از منظر اجتماعی، این سیاست طالبان تضاد آشکاری با اصول توسعه انسانی دارد. مکاتب باید محیطی امن و توانمندساز برای کودکان باشند، اما اعمال معیارهای فیزیکی باعث ایجاد نابرابری و تبعیض سیستماتیک می‌شود. خانواده‌ها نیز در مواجهه با این محدودیت‌ها دچار اضطراب و سردرگمی می‌شوند و ممکن است فرزندان خود را از آموزش بازدارند تا از پیامدهای اجتماعی و فرهنگی جلوگیری کنند. این مسئله باعث کاهش سرمایه انسانی و ظرفیت جامعه برای توسعه اجتماعی و اقتصادی می‌شود.

این اقدام طالبان ادامه سیاست‌های چهار سال گذشته این گروه در محدود کردن تحصیل دختران است. از زمان بازگشت طالبان، دختران بالاتر از صنف ششم به طور سیستماتیک از تحصیل محروم شده‌اند. اکنون با اضافه شدن معیار قد، محدودیت‌ها نه تنها سخت‌تر و غیرمنطقی‌تر شده‌اند، بلکه نشان‌دهنده کنترل دقیق و سرکوب‌گرانه طالبان بر جزئی‌ترین جنبه‌های زندگی کودکان است. نسل آینده افغانستان، به ویژه دختران، با محدودیت‌های شدید آموزشی، اجتماعی و روانی مواجه خواهد بود.

پیامدهای این سیاست فراتر از صنف است. محرومیت دختران از آموزش، توانمندی‌های اجتماعی و اقتصادی جامعه را کاهش می‌دهد و شکاف جنسیتی و نابرابری را تشدید می‌کند. اعمال محدودیت مبتنی بر ویژگی‌های فیزیکی مانند قد، نشان می‌دهد که تبعیض طالبان تنها محدود به جنسیت نیست، بلکه می‌تواند به هر ویژگی قابل مشاهده‌ای تعمیم داده شود.

در نهایت، اخراج دختران حتی با سن کم اما قد بلند، نمادی از سیاست‌های غیرمنطقی و سرکوب‌گرایانه طالبان است. این اقدام نه تنها حق بنیادین آموزش را نقض می‌کند، بلکه سلامت روان، اعتماد به نفس و هویت اجتماعی دختران را تهدید می‌کند. اگر جامعه جهانی، رسانه‌ها و فعالان حقوق بشر به این مسئله توجه نکنند، افغانستان شاهد تولید نسلی خواهد بود که با محرومیت، تبعیض و نابرابری شکل گرفته است؛ نسلی که قادر به مشارکت فعال و موثر در جامعه نخواهد بود.