به گزارش خبرگزاری آگاه، کاظم همایون، فعال و کارشناس محیط زیست افغانستان، با نشر تصویری از پرنده نادر «بوتارس» (مرغ شکری) در شبکه‌های اجتماعی، از اداره محیط زیست خواست تا برای سلامت و نجات این پرنده کمیاب اقدام فوری انجام دهد.
خبرگزاری آگاه:
به گفته آقای همایون، این پرنده نادر که در زبان محلی «چغچغو» یاد می‌شود و نام علمی آن Botaurus stellaris است، در روزهای اخیر به صورت تصادفی در افغانستان توسط فردی گرفته شده است.
او تاکید کرده است که شکارچی با این پرنده آشنایی ندارد و سلامت آن در معرض تهدید جدی قرار گرفته است.
این نخستین بار در سال‌های اخیر است که بوتارس در افغانستان دیده می‌شود. این پرنده آبزی از خانواده حواصیل‌ها به‌شمار می‌رود و در فهرست IUCN به‌دلیل خشک‌سالی و تخریب تالاب‌ها تحت حفاظت جدی قرار دارد.
همایون گفته است که بوتارس به حوضچه‌های کم‌عمق دارای نیزار نیاز دارد و غذای طبیعی آن شامل ماهی‌های کوچک، بقه‌ها و حشرات است. او افزوده است که این اتفاق می‌تواند یک رکورد مهم تنوع زیستی برای افغانستان باشد و توجه نهادهای بین‌المللی زیست‌محیطی را به حفاظت از تالاب‌ها و تنوع زیستی کشور جلب کند.
تحلیل آگاه:
کشف پرنده نادر «بوتارس» یا مرغ شکری در افغانستان، تنها یک خبر محیط‌زیستی نیست، بلکه هشداری جدی درباره وضعیت اکوسیستم‌های شکننده کشور است. این گونه معمولاً در تالاب‌ها و نیزارها زندگی می‌کند؛ زیستگاهی که در افغانستان به‌دلیل خشک‌سالی، تغییرات اقلیمی، و مدیریت ضعیف منابع آبی به‌شدت تخریب شده است.
حضور این پرنده در کشور می‌تواند دو پیام روشن داشته باشد:
- فرصت: افغانستان هنوز ظرفیت‌های پنهانی برای تنوع زیستی دارد که در صورت توجه، می‌تواند توجه جامعه علمی و نهادهای جهانی محیط زیست را جلب کند و زمینه همکاری‌های بین‌المللی را فراهم سازد.
- تهدید: نبود نهادهای مسئول و حاکمیت طالبان، که هیچ برنامه علمی و پایدار برای محیط زیست ندارند، سبب می‌شود چنین گونه‌های کمیابی به‌جای حفاظت، در معرض نابودی سریع قرار گیرند.
نکته مهم این است که افغانستان در سال‌های جمهوریت هم شاهد تبعیض و ضعف شدید در حفاظت از محیط زیست بود، اما اکنون در شرایطی قرار دارد که هیچ نظارت علمی، حمایت نهادی یا ضمانت قانونی وجود ندارد. اگر این پرنده به‌جای آنکه در یک مرکز تخصصی حفظ شود، در دست افراد بی‌اطلاع بماند، نابودی‌اش تنها یک خسارت زیستی نیست، بلکه نشانه‌ای از زوال پیوسته میراث طبیعی افغانستان خواهد بود.
این کشف باید بهانه‌ای برای طرح دوباره پرسش‌های بزرگ‌تر باشد: چه کسی مسئول حفاظت از تالاب‌ها، پرندگان کمیاب و گونه‌های زیستی افغانستان است؟ و آیا جامعه جهانی می‌تواند در برابر نابودی خاموش تنوع زیستی این کشور سکوت کند؟
Leave feedback about this