در تازهترین اوجگیری تنشهای مرزی میان طالبان و پاکستان، دو طرف مدعی وارد کردن تلفات سنگین بر یکدیگر شدهاند. طالبان میگویند در پاسخ به حملات هوایی پاکستان، ۲۵ پاسگاه نظامی این کشور را تصرف کردهاند، اما ارتش پاکستان میگوید در این درگیریها ۲۰۰ جنگجوی طالبان و گروههای وابسته را از بین برده است.
درگیریهای شدید شب گذشته در امتداد خط دیورند، روابط شکننده میان طالبان و اسلامآباد را به مرحلهای بیسابقه از تنش رسانده است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز یکشنبه (۲۰ میزان) در یک نشست خبری در کابل گفت که نیروهای طالبان در نبردهای شب گذشته موفق شدهاند ۲۵ پاسگاه نظامی پاکستان را تصرف کنند.
او افزود در این درگیریها ۵۸ نظامی پاکستانی کشته و ۳۰ تن دیگر زخمی شدهاند، در حالی که از سوی طالبان نیز ۹ تن کشته و ۱۸ نفر زخمی شدهاند.
مجاهد ضمن انتقاد از سیاستهای نظامی اسلامآباد گفت:
«برخی حلقات خاص در ارتش پاکستان در تلاشاند تا روابط دو کشور را به درگیری نظامی بکشند. این حلقات از بهبود وضعیت افغانستان ناراضیاند و برای منافع شخصی، فضا را متشنج میسازند.»
او همچنان مدعی شد که شاخه خراسان گروه داعش از خاک پاکستان برخاسته و رهبران این گروه در آن کشور زندگی میکنند. به گفتهٔ وی، حملات داعش علیه طالبان از داخل خاک پاکستان سازماندهی میشود.
در مقابل، ارتش پاکستان و وزارت خارجه این کشور در بیانیههایی جداگانه، اظهارات طالبان را رد کرده و گفتند که نیروهای پاکستانی در عملیات «پاسخ متقابل» خود، دستکم ۲۰۰ جنگجوی طالبان و گروههای وابسته به تحریک طالبان پاکستان (TTP) و داعش را از بین بردهاند.
ارتش پاکستان مدعی است که ۲۱ پاسگاه طالبان را تخریب و چندین موضع مرزی آنان را نابود کرده است.
وزیر داخله پاکستان، محسن نقوی، در واکنش گفت:
«افغانستان (طالبان) بازی خطرناکی از آتش و خون به راه انداخته است. مردم پاکستان در کنار نیروهای مسلح خود ایستادهاند و هر تجاوزی را با پاسخ قاطع روبهرو خواهند کرد.»
همزمان، وزیر دفاع پاکستان، خواجه محمد آصف، طالبان را متهم کرد که به دشمنان دیرینه اسلامآباد پناه دادهاند و هشدار داد که «روابط دوجانبه بر اساس احترام متقابل باید بازسازی شود، نه بر مبنای پناهدادن به تروریستها.»
از سوی دیگر، سخنگوی طالبان گفت که عملیات در امتداد خط دیورند با میانجیگری قطر و عربستان سعودی موقتاً متوقف شده است. او تأکید کرد که طالبان آمادهاند از خاک خود دفاع کنند اما به دنبال گسترش جنگ نیستند.
گزارشها حاکی است که توپخانه ارتش پاکستان هنوز بخشهایی از پکتیا و بهرامچه هلمند را هدف قرار میدهد و وضعیت در مناطق مرزی همچنان ناپایدار است.
در همین حال، حضور همزمان امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در هند – رقیب دیرینه پاکستان – نیز به گفته تحلیلگران، به افزایش حساسیتهای اسلامآباد دامن زده است.
تحلیل آگاه: «درگیری طالبان و پاکستان؛ جنگ میان خالق و مخلوق»
تحلیلگران میگویند درگیریهای اخیر، فراتر از یک منازعه مرزی است و ریشه در تحول روابط استراتژیک دو شریک سابق دارد.
پاکستان که دههها از طالبان بهعنوان ابزار نفوذ در افغانستان استفاده میکرد، اکنون با واقعیتی روبهرو است که محصول آن از کنترلش خارج شده است. طالبان در پی آناند تا خود را بهعنوان یک قدرت مستقل معرفی کنند، اما اسلامآباد نمیخواهد این استقلال، به قیمت از دست دادن «عمق استراتژیک» تمام شود.
طالبان با استفاده از موج احساسات ملیگرایانه، تلاش دارند چهرهای از «مدافع حاکمیت افغانستان» ارائه دهند و افکار عمومی را از مشکلات داخلی – چون بحران اقتصادی، محدودیت زنان و انزوای جهانی – منحرف کنند. در مقابل، ارتش پاکستان نیز با بحران سیاسی، فشار اقتصادی و نارضایتی داخلی روبهرو است و نیاز دارد دشمن بیرونی بسازد تا انسجام درونیاش را حفظ کند.
اما واقعیت این است که هیچیک از دو طرف توان و ظرفیت یک جنگ تمامعیار را ندارند.
پاکستان بهشدت از بحران اقتصادی رنج میبرد و طالبان در داخل با چالش مشروعیت و فرسایش قدرت روبهرو است.
تداوم این تنشها میتواند به بیثباتی گستردهتر در مرزهای شرقی افغانستان منجر شود و پای بازیگران جدیدی مانند هند، چین و ایران را نیز به میدان بکشد.
در نهایت، جنگ طالبان و پاکستان یادآور این واقعیت تلخ است که افراطگرایی دیر یا زود علیه خالق خود بازمیگردد — و اکنون همان آتشی که اسلامآباد در دهههای گذشته در افغانستان افروخته بود، مرزهای خودش را میسوزاند.


Leave feedback about this