گزارش گاردین: ایران اخراج مهاجران افغان را شتاب بخشیده؛ بازگشت هزاران زن و کودک به آینده‌ای «تاریک و بی‌پناه»

روزنامه بریتانیایی گاردین در گزارشی تازه از تشدید روند اخراج مهاجران افغان از ایران خبر داده و نوشته است که هزاران زن، کودک و خانواده افغان بدون آمادگی، حمایت یا برنامه مشخص، به افغانستان بازگردانده می‌شوند. این گزارش به نگرانی‌های جدی درباره وضعیت زنان بی‌محرم در مناطق تحت کنترل طالبان پرداخته است.

خبرگزاری آگاه:

به‌گزارش روزنامه گاردین، ایران روند اخراج مهاجران افغانستان را پیش از مهلت اعلام‌شده تسریع کرده و در یک ماه گذشته، بیش از ۲۵۰ هزار نفر را بدون اخطار قبلی از خاک خود اخراج کرده است. بسیاری از این مهاجران شبانه بازداشت و مستقیماً از اردوگاه‌ها به مرزهای چون اسلام‌قلعه و نیمروز منتقل شده‌اند.

در این میان، وضعیت زنان بی‌همراه (بدون محرم) نگرانی‌های عمیقی را برانگیخته است. طبق قوانین طالبان، این زنان از سفر، کار، تحصیل و دریافت خدمات عمومی محروم‌اند و عملاً در شرایطی سرکوبگرانه و بی‌پناه قرار می‌گیرند.

سحر، یک زن ۴۰ ساله بیوه از بغلان که بیش از یک دهه در ایران زندگی می‌کرد، به گاردین گفته است:
«نیمه‌شب آمدند. التماس کردم دو روز فرصت بدهند وسایلم را جمع کنم. اما ما را مثل زباله بیرون انداختند. حتی لباس بچه‌هایم را هم نبردیم.»

گزارش می‌افزاید که تنها در گذرگاه نیمروز، بیش از ۱۰۰ زن بدون محرم در سه ماه گذشته اخراج شده‌اند. در اسلام‌قلعه، گرمای بی‌سابقه تا ۵۲ درجه سانتی‌گراد، جان مهاجران را به خطر انداخته است. طالبان از مرگ دست‌کم ۱۳ تن در اثر گرمازدگی، تشنگی یا سوءتغذیه خبر داده‌اند.

یکی دیگر از زنان بازگشتی به نام زهرا می‌گوید:
«برای یک بطری آب ۵۰ هزار تومان، برای یک ساندویچ سرد ۱۰۰ هزار تومان می‌گرفتند. راننده می‌گفت افغان‌ها لیاقت خدمات بهتر را ندارند.»

به‌نوشته گاردین، وعده‌های طالبان برای کمک به زنان بازگشتی بدون محرم تاکنون تحقق نیافته و بسیاری از آنان از خانه، کار و حتی سرپناه محروم‌اند.

سحر می‌گوید:
«از طالبان زمین خواستم، هر چیزی برای شروع دوباره. گفتند ‘تو زن هستی، محرم نداری، واجد شرایط نیستی.’»

در این گزارش، همچنین اشاره شده که کمک‌های سازمان‌های بین‌المللی در مرزها بسیار محدود، موقت و ناکافی است و بازگشت‌کنندگان در ابهام و خطر جدی قرار دارند، مگر آن‌که فشارهای منطقه‌ای و جهانی برای توقف اخراج‌های گسترده و حمایت از حقوق مهاجرین افزایش یابد.

تحلیل خبری – خبرگزاری آگاه:

این گزارش تکان‌دهنده بار دیگر بر بحران چندوجهی مهاجران افغانستان در ایران و در داخل کشور تأکید می‌کند؛ بحرانی که زنان، کودکان و اقشار آسیب‌پذیر را در معرض بی‌خانمانی، گرسنگی و تبعیض قرار داده است.

سیاست‌های سخت‌گیرانه ایران، در کنار محدودیت‌های داخلی طالبان برای زنان بدون محرم، یک فاجعه انسانی در حال گسترش را رقم زده که نیازمند واکنش جدی و فوری جامعه جهانی است. اگر فشار سیاسی، دیپلماتیک و انسانی برای توقف این روند و ایجاد راهکارهای حمایتی شکل نگیرد، خطر تبدیل‌شدن مرزهای افغانستان به کانون بحران انسانی افزایش می‌یابد.