آزادی سید رحیم سعیدی؛ عفو بین‌الملل: او هرگز نباید زندانی می‌شد

سید رحیم سعیدی، فیلم‌ساز و کارگردان شناخته‌شده افغان، پس از ۱۱ ماه بازداشت توسط طالبان از زندان آزاد شد. سازمان عفو بین‌الملل آزادی او را نتیجه تلاش جمعی برای دفاع از آزادی بیان دانسته و از همه حامیان کمپین اقدام فوری قدردانی کرده است.

📄 متن خبر:

سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرده که سید رحیم سعیدی، فیلم‌ساز افغان که به اتهام «تبلیغ علیه طالبان» بیش از ۱۱ ماه را در بازداشت سپری کرده بود، سرانجام آزاد شده است.

این سازمان با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرده است که سعیدی تنها به‌دلیل استفاده از حق آزادی بیان زندانی شده بود و نباید هیچ‌گاه دستگیر می‌شد. عفو بین‌الملل همچنین از تمامی افرادی که در کارزار «اقدام فوری» برای آزادی این هنرمند شرکت کرده‌اند، قدردانی کرده و آزادی او را نتیجه فشار افکار عمومی و همبستگی جامعه جهانی توصیف کرده است.

سعیدی در تاریخ ۲۴ سرطان ۱۴۰۳ همراه با دو همکارش، سید وارث سعیدی و حسیب سادات، در کابل بازداشت شد. در حالی‌که همکارانش یک روز بعد آزاد شدند، او به‌تنهایی در بازداشت ماند و بعدها به اتهام «تبلیغات ضدحکومت» از سوی نهادهای امنیتی طالبان به سه سال زندان محکوم گردید.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که سعیدی در طول دوران بازداشت با بیماری‌های شدید دست‌وپنجه نرم می‌کرد و از بازداشتگاه استخبارات طالبان به زندان پل‌چرخی منتقل شد، جایی که به‌گفته منابع نزدیک به خانواده‌اش، از شرایط اولیه درمان و مراقبت نیز محروم بود.

سید رحیم سعیدی بیش از ۲۰ سال تجربه در رسانه‌ها دارد و پروژه‌هایی با موضوع عدالت، آموزش، و حقوق زنان را هدایت کرده است. فیلم‌نامه‌ی اخیر او، که دلیل بازداشتش نیز دانسته می‌شود، قرار بود به فیلمی انتقادی درباره محرومیت دختران از آموزش در دوره دوم حاکمیت طالبان تبدیل شود.

پیش از این، مرکز خبرنگاران افغانستان و سازمان حمایت از خبرنگاران افغان خواستار آزادی فوری این کارگردان و مدیر مسؤول رسانهٔ انار میدیا شده بودند. بر اساس آمار نهادهای رسانه‌ای، هم‌اکنون بیش از ۱۰ خبرنگار دیگر نیز در بازداشت طالبان به‌سر می‌برند.

🧭 تحلیل آگاه:

آزادی سید رحیم سعیدی نه‌تنها نقطه‌ی امیدی برای جامعه هنری و رسانه‌ای افغانستان است، بلکه یادآور مسئولیت جامعه جهانی در حمایت از آزادی بیان، هنر و رسانه در شرایط سرکوب و سانسور نیز هست.

طالبان بارها بر تعهد خود نسبت به “حقوق اسلامی و فرهنگی” تأکید کرده‌اند، اما گزارش‌ها از بازداشت روزنامه‌نگاران، سانسور، و سرکوب هنرمندان روایت دیگری از واقعیت کنونی افغانستان ارائه می‌دهد.

در نبود حمایت مؤثر نهادهای بین‌المللی و با ادامه فشارها بر رسانه‌های مستقل، هرگونه صدای انتقادی ممکن است با سرکوب مواجه شود. با این حال، آزادی سعیدی می‌تواند نشانه‌ای باشد از این‌که فشار جمعی بین‌المللی، هنوز هم توان تأثیرگذاری دارد.