ملایعقوب در سالروز استقلال: هشدار درباره از دست‌رفتن آزادی، تأکید بر «اسلامیت و افغانیت»

ملایعقوب، وزیر دفاع طالبان، در مراسم ۱۰۶مین سالروز استقلال افغانستان گفت که افغان‌ها در طول یک قرن سه‌بار استقلال به‌دست آورده اما در حفظ آن ناکام بوده‌اند. او هشدار داد که این‌بار نباید شرایطی فراهم شود که «آزادی از دست برود» و بر انسجام جمعی حول محور «اسلامیت و افغانیت» تأکید کرد.

خبرگزاری آگاه

ملایعقوب روز سه‌شنبه، ۲۸ اسد، در کابل گفت که طالبان و مردم افغانستان باید با اتحاد ملی، در برابر دسیسه‌های خارجی بایستند و اجازه مداخله به هیچ کشور خارجی ندهند. او افزود: «اینجا اسلامیت و افغانیت مطرح است و به تعصب اجازه داده نشود.»

وزیر دفاع طالبان همچنین تصریح کرد که نیروهای نظامی این گروه «به نفع هیچ قدرتی علیه قدرت دیگر» استفاده نخواهند شد و گفت: «ما به هیچ‌کس نیت بد نداریم، ما می‌خواهیم با تمام جهان روابط نیکو داشته باشیم.»

او تأکید کرد که بیگانگان در گذشته بارها تلاش کرده‌اند استقلال افغانستان را خدشه‌دار کنند و طالبان اجازه نخواهند داد که این وضعیت دوباره تکرار شود.

تحلیل آگاه

اظهارات ملایعقوب در ظاهر لحنی ملی‌گرایانه و هشداردهنده دارد، اما در واقع بیش از آن‌که بیانگر اعتمادبه‌نفس طالبان باشد، نشان‌دهنده ترس و نگرانی عمیق این گروه از شکنندگی موقعیت کنونی‌شان است. وقتی او می‌گوید افغان‌ها در حفظ استقلال ناکام بوده‌اند، ناخودآگاه این پرسش به ذهن می‌آید که امروز چه تفاوتی با گذشته وجود دارد؟ آیا طالبان با سیاست‌های انحصارگرایانه، زن‌ستیزی و سرکوب اجتماعی، همان بستر از‌دست‌رفتن استقلال را دوباره بازتولید نکرده‌اند؟

ملایعقوب بر «اسلامیت و افغانیت» تأکید می‌کند، اما این شعار در عمل بیشتر به ابزار حذف و سرکوب مخالفان داخلی بدل شده است تا به عامل وحدت. وقتی نیمی از جامعه یعنی زنان از تحصیل و کار محروم‌اند، وقتی اقلیت‌های مذهبی و قومی پیوسته در حاشیه قرار داده می‌شوند، صحبت از انسجام ملی بیشتر به یک تناقض می‌ماند تا واقعیت عینی.

او همچنین گفت که نیروهای طالبان به نفع هیچ قدرتی علیه قدرت دیگر استفاده نخواهند شد. اما تجربه بیست سال گذشته و همین حالا نشان می‌دهد که طالبان همواره در کشاکش بازی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی عمل کرده‌اند؛ از روابط پیچیده با پاکستان گرفته تا رایزنی‌های پشت‌پرده با چین، روسیه و کشورهای عربی. سیاست طالبان عملاً وابسته به توازن میان قدرت‌های خارجی است، نه یک استقلال واقعی.

نکته دیگر، تأکید بر «هوشیاری در برابر دسیسه‌های خارجی» است. این جمله بیش از آن‌که هشدار به بیگانگان باشد، پیامی به مخالفان داخلی است که طالبان می‌خواهند هر حرکت مدنی یا سیاسی علیه خود را با برچسب «دسیسه خارجی» خاموش کنند.

در نهایت، سخنان ملایعقوب بازتاب یک واقعیت تلخ است: استقلال افغانستان اگر قرار باشد قربانی سیاست‌های انحصارگرایانه، بی‌اعتنایی به حقوق مردم و وابستگی به بازیگران بیرونی شود، شعارهای پرطمطراق طالبان درباره «حفظ آزادی» بیش از یک نمایش تبلیغاتی نخواهد بود.