میلیاردها دالر تجهیزات نظامی آمریکایی پس از خروج نیروهای خارجی، نه امنیت که تهدیدی مستقیم برای مردم افغان شده است؛ بازاری که در آن سلاحها ابزار فشار سیاسی و بازیهای منطقهای است و قربانیان واقعی، میلیونها انسان بیگناهاند. این تجهیزات، از موترهای زرهی تا سلاحهای انفرادی و فناوریهای پیشرفته نظامی، اکنون نه در خدمت امنیت افغانستان، بلکه در دست طالبان و گروههای شورشی پاکستان و جداییطلبان بلوچ قرار گرفتهاند.
طالبان، با تظاهر به کنترل امنیت و برقراری نظم، در واقع یکی از منابع اصلی تهدید در کشور هستند. گروههایی که این حکومت تشکیل داده است، هنوز ارتباطاتی با شبکههای تروریستی منطقهای دارند و برخی از فرماندهان محلی از فرصتهای موجود برای اعمال زور و تثبیت نفوذ خود بهره میبرند. ادعای طالبان درباره «سرکوب داعش و امنیت کامل» بیشتر به یک نمایش رسانهای شبیه است تا واقعیت میدانی. داعش خراسان، شاخهای از گروه تروریستی داعش، هنوز در شرق افغانستان فعال است و از خلا قدرت و ضعف نهادهای محلی سوءاستفاده میکند.
پاکستان نیز آشکارا از آمریکا خواسته است این سلاحها را بازخرید کند، اما نه برای تضمین امنیت مردم افغانستان، بلکه برای جلوگیری از دسترسی شورشیانی که ممکن است علیه اسلامآباد فعالیت کنند. سخنگوی ارتش پاکستان صراحتاً اعلام کرده: «در افغانستان همهچیز با بالاترین هزینه فروخته میشود.» این اعتراف، تصویر روشنی از نحوه استفاده پاکستان از بازار سیاه سلاحها و بازیهای قدرت در افغانستان ارائه میدهد. تمرکز واقعی اسلامآباد نه بر نابودی داعش خراسان، بلکه بر کنترل شورشیان داخلی، تحریک طالبان پاکستانی و جداییطلبان بلوچ است. افغانستان و مردمش در این میان، قربانی محاسبات قدرت خارجی شدهاند.
این بازی شوم، جان میلیونها افغان را به گروگان گرفته است. تجهیزاتی که میتوانست امنیت شهروندان را تضمین کند، اکنون ابزاری برای فشار سیاسی و تسلط بر گروههای مسلح مخالف است. طالبان و پاکستان هر دو منافع سیاسی و منطقهای خود را بر جان و زندگی مردم مقدم میدانند و حتی یک بار هم نشان ندادهاند که امنیت واقعی شهروندان اولویت آنها باشد. داعش خراسان از فرصتهای موجود استفاده میکند و نشان میدهد که طالبان کنترل واقعی بر گروههای مسلح مستقل ندارند.
در این میان، پیامدها برای مردم افغانستان فاجعهبار است: شهروندانی که باید احساس امنیت کنند، هر روز در معرض خشونت و تهدید ناشی از استفاده این سلاحها قرار دارند؛ از حملات تروریستی گرفته تا درگیریهای مسلحانه محلی. این همان واقعیتی است که تحلیلگران افغان و غربی بارها هشدار دادهاند: افغانستان دوباره میدان منازعات قدرت خارجی و منطقهای شده و مردمش تنها تماشاگر و قربانی این بازیها هستند.
همچنین، پاکستان از بازخرید سلاحها به عنوان اهرمی برای فشار بر آمریکا و دیگر کشورهای غربی استفاده میکند و روایت خود از تهدیدات منطقهای را به جهانیان تحمیل میکند. ادعای این کشور این است که هند از تحریک طالبان پاکستانی و گروههای جداییطلب بلوچ حمایت میکند؛ در حالی که شواهد قانعکنندهای ارائه نشده است. نتیجه این سیاستها برای مردم افغانستان، تنها بیثباتی و ناامنی بیشتر است.
طالبان و پاکستان هر دو نشان دادهاند که ارزش جان و امنیت مردم افغانستان برایشان هیچ اولویتی ندارد. طالبان با کنترل نسبی مناطق شرقی، داعش را به عنوان تهدیدی برای مشروعیت خود و ابزار فشار بر کشورهای همسایه به کار میگیرد، و پاکستان با سیاست بازخرید سلاحها، امنیت مردم افغانستان را به قیمت منافع ژئوپلیتیک خود معامله میکند.
رسانههای مستقل افغان وظیفه دارند پرده از این واقعیت بردارند و نشان دهند که چگونه سیاستهای طالبان و پاکستان، بازار سیاه سلاحها و بازیهای قدرت منطقهای، امنیت واقعی مردم افغانستان را هدف گرفتهاند. افغانستان دوباره قربانی محاسبات قدرت همسایگان و نیروهای منطقهای شده است، و قربانیان این بازی، مردم بیگناهی هستند که هر روز هزینه بیمسئولیتی و طمع سیاسی دیگران را میپردازند.
واقعیت تلخ این است که افغانستان تنها یک میدان نبرد محلی نیست؛ این کشور، اکنون صحنه پیچیدهای است که شبکهای از منافع داخلی، منطقهای و بینالمللی در آن بازی میکنند. طالبان به دنبال مشروعیت و تثبیت قدرت، داعش به دنبال نفوذ و منابع، و بازیگران منطقهای به دنبال فشار و اهرمهای ژئوپلیتیک هستند. در این میان، افغانها نه تنها هیچ نقشی در تصمیمگیریها ندارند، بلکه امنیت، آرامش و جانشان هر روز گروگان منافع دیگران است.
Leave feedback about this