آگاه – کابل: منابع روز یک‌شنبه، ۹ سنبله، می‌گویند طالبان سه شهروند کشور را از خانه‌های‌شان بازداشت و به زندان پلچرخی انتقال داده‌اند. به‌گفتهٔ منابع، این افراد سید اسلام ده‌نمکی، میرویس و محمد‌نسیم نام دارند.
منابع می‌افزایند سید اسلام ده‌نمکی به‌دلیل انتقاد از عملکرد رهبر طالبان و نشر مطالب در وب‌سایت‌های «جاویدان» و «خاوران» بازداشت شده است. اتهام دو تن دیگر تاکنون روشن نیست و احتمال می‌رود در پیوند به همان مطالب دستگیر شده باشند. خانواده‌ها پس از جست‌وجو دریافته‌اند که هر سه تن به پلچرخی انتقال یافته‌اند.
بازداشت منتقدان نزد طالبان مسبوق به سابقه است و این گروه در موارد متعدد به‌دلیل بیان دیدگاه‌های انتقادی، افراد را بازداشت کرده است.
تحلیل آگاه:
این پرونده چند نشانه روشن دارد: نخست، «جرم‌انگاری انتقاد» از رهبر طالبان به‌مثابهٔ سیاست رسمی، که عملاً مرز میان جرم و آزادی بیان را پاک می‌کند و هزینهٔ نقد را به بازداشت و ارعاب ارتقا می‌دهد. دوم، انتقال مستقیم بازداشت‌شدگان به پلچرخی—به‌جای طی مرحلهٔ شفاف تحقیق و دادرسی—یادآور الگوی بازداشت‌های خودسرانه و فقدان دسترسی به وکیل و خانواده است. سوم، هدف‌گیری نویسندگان و ناشران محتوای آنلاین پیام هشدار به جامعهٔ رسانه‌ای و کارزانان دیجیتال است: فضای مجازی نیز مصون از سرکوب نیست.
از منظر حقوقی، افغانستان همچنان عضو میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است؛ تعهدی که اصل آزادی بیان، منع بازداشت خودسرانه و حق دادرسی عادلانه را تضمین می‌کند. تداوم چنین بازداشت‌هایی شکاف میان تکالیف بین‌المللی و کنش واقعی طالبان را عمیق‌تر می‌سازد و زمینهٔ فشارهای سیاسی در مجامع بین‌المللی را فراهم می‌کند.
در سطح جامعه، پیامد فوری این روند، «اثر سرما» بر روزنامه‌نگاران، پژوهشگران و کاربران شبکه‌های اجتماعی است: خودسانسوری، مهاجرت اجباری نیروی انسانی آگاه و خاموشی تدریجی گفت‌وگوی عمومی. در سطح امنیتی، جایگزین‌شدن نقد مدنی با سرکوب، چرخهٔ رادیکالیزه‌شدنِ خاموش را تقویت می‌کند و سرمایهٔ اجتماعی اعتماد را می‌فرساید.
برای کاهش هزینهٔ انسانی این وضعیت، مستندسازی دقیق بازداشت‌ها، پی‌گیری حقوقی از مسیر نهادهای بین‌المللی، و حمایت عملی از خانواده‌ها و وکلای مدافع ضروری است. در داخل، رعایت حداقل‌های دادرسی—اعلام رسمی اتهام، دسترسی به وکیل و منع اعتراف‌گیری اجباری—محکِ صداقت طالبان در ادعای «نظم و عدالت» خواهد بود. تا زمانی‌که نقد مسالمت‌آمیز به‌جای شنیده‌شدن، سرکوب می‌شود، پلچرخی نماد ترس می‌ماند و «حاکمیت قانون» یک شعار بی‌پشتوانه.
Leave feedback about this