خبرگزاری آگاه:
نخست‌وزیر پاکستان، شهباز شریف، در نشست ویژه‌ی کابینه فدرال این کشور، دستور آغاز اخراج فوری مهاجران افغانستان را صادر کرده است. این تصمیم شامل تمام شهروندانی می‌شود که ویزای معتبر پاکستان را ندارند و حضورشان در خاک این کشور از نظر قانونی غیرمجاز محسوب می‌شود.
روزنامه‌ی «دان» پاکستان گزارش داده است که روند بازگشت مهاجران به‌صورت مرحله‌ای انجام خواهد شد و دولت قصد دارد با افزایش نقاط خروجی به سمت مرزهای افغانستان، زمینه بازگشت سریع‌تر را فراهم کند.
طبق آمار رسمی منتشرشده، تا تاریخ ۱۶ اکتوبر سال روان میلادی، بیش از ۱.۴۷ میلیون شهروند افغانستان از پاکستان بازگردانده شده‌اند. با این حال، مقام‌های محلی هشدار داده‌اند که ادامه‌ی این روند می‌تواند منجر به بحران انسانی گسترده در دو سوی مرز شود.
دولت پاکستان در بیانیه‌ای تأکید کرده است که پناه دادن به مهاجران فاقد مدرک یا اقامت دادن به آنان در مهمان‌خانه‌ها جرم است و افرادی که از این تصمیم سرپیچی کنند، مورد پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت. همچنین اعلام شده که هیچ فرد یا نهادی اجازه ندارد سیاست‌های دولت را در قبال مهاجران نقض کند.
براساس گزارش نهاد پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR)، در حال حاضر بیش از ۳.۵ میلیون شهروند افغانستان در پاکستان زندگی می‌کنند که نزدیک به نیمی از آنان فاقد مدارک اقامتی معتبر هستند. سازمان ملل از دولت پاکستان خواسته است تا در اجرای این سیاست، اصول انسانی و تعهدات بین‌المللی را رعایت کند.
دولت پاکستان اما مدعی است که حضور گسترده مهاجران افغان باعث فشار بر خدمات عمومی و تهدید امنیت ملی شده است. اسلام‌آباد می‌گوید بخشی از مهاجران در فعالیت‌های غیرقانونی دخیل‌اند و برخی از حملات تروریستی اخیر را به مهاجران افغان نسبت می‌دهد؛ ادعایی که از سوی طالبان و فعالان حقوق بشری رد شده است.
تحلیل آگاه
دستور تازه شهباز شریف برای اخراج فوری مهاجران افغان، بیش از آن‌که یک اقدام امنیتی باشد، ابزار فشار سیاسی بر طالبان تلقی می‌شود. در شرایطی که روابط دو طرف به دلیل درگیری‌های مرزی، حملات پهپادی و حمایت متقابل از گروه‌های مسلح تیره شده، اخراج گسترده‌ی مهاجران به‌منزله‌ی استفاده از جمعیت بی‌پناه افغان به‌عنوان اهرم فشار دیپلماتیک است.
پاکستان با این تصمیم، در واقع می‌کوشد طالبان را وادار به همکاری بیشتر در سرکوب تحریک طالبان پاکستانی (TTP) کند. اما هزینه‌ی این سیاست را میلیون‌ها پناهجوی افغان می‌پردازند که بسیاری از آن‌ها نسل دوم مهاجران‌اند و هیچ ارتباطی با تحولات سیاسی ندارند.
طالبان نیز در برابر این بحران واکنش مؤثری نشان نداده‌اند. نه برنامه‌ای برای اسکان بازگشت‌کنندگان ارائه شده، نه ساختار حمایتی مشخصی در مرزها ایجاد گردیده است. این بی‌عملی، پرسشی اساسی را برمی‌انگیزد: آیا طالبان واقعاً دولت‌اند یا صرفاً ناظرانی بر رنج مردم خود؟
اخراج اجباری مهاجران، نه تنها نقض آشکار تعهدات بشردوستانه است، بلکه می‌تواند به یک فاجعه انسانی و امنیتی منطقه‌ای بدل شود. بازگشت بی‌برنامه‌ی صدها هزار نفر به کشوری که خود با گرسنگی، بیکاری و ناامنی دست‌وپنجه نرم می‌کند، باری مضاعف بر دوش جامعه‌ی فرسوده‌ی افغانستان خواهد بود.
سیاست اسلام‌آباد شاید در ظاهر اقدامی برای «امنیت ملی» باشد، اما در عمل، بیش از هر چیز چهره‌ی واقعی استفاده‌ی ابزاری از مهاجران در بازی‌های سیاسی منطقه‌ای را آشکار می‌سازد — بازی‌ای که در آن، انسان‌ها قربانی تصمیم‌های سرد و محاسبه‌گرانه‌ی دولت‌ها می‌شوند.
Leave feedback about this