سفر امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، به هند و تأکید بر مبارزه مشترک علیه شاخه خراسان داعش، نه تنها واکنش تند این گروه را برانگیخته، بلکه نشاندهنده بحران عمیق امنیتی و سیاسی در افغانستان است. داعش شاخه خراسان طالبان را «لشکر شیطان» خوانده و حضور آنها در جبهه مقابل خود را محکوم کرده است. اما واقعیت پیچیدهتر از این است: شاخه خراسان داعش همواره از حمایت پنهان و اردوگاههای آموزشی در خاک پاکستان برخوردار بوده است و این حمایت زمینهساز بحرانهای امنیتی مداوم در افغانستان است.
تجربه تاریخی نشان میدهد که پاکستان با چشمپوشی و حتی حمایت محدود از شاخه خراسان داعش و گروههای نیابتی، نقش مستقیمی در تشدید ناامنیهای افغانستان داشته است. طالبان، با این که مدعی مقابله با داعش است، عملاً نه توان کنترل کامل مرزها را دارد و نه قادر است امنیت مردم غیرنظامی را تضمین کند. حملات هوایی اخیر پاکستان به پکتیکا که منجر به کشته و زخمی شدن دهها غیرنظامی و بازیکنان کریکت شد، نمونهای بارز از این بحران است؛ جایی که مردم بیگناه تنها ابزار فشار و نمایش قدرت میان دو طرف قرار گرفتهاند.
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین آمریکا در امور افغانستان، بهدرستی بر این نکته تأکید کرده که طالبان و پاکستان باید مسئولیت واقعی در قبال خشونتها و بحرانهای انسانی داشته باشند. پاکستان، با ادامه پناه دادن به داعش و گروههای شبهنظامی، در نقش عامل محرک تنشهای مرزی ظاهر شده است، در حالی که طالبان، با تمرکز بر نمایش قدرت و مناسبات منطقهای، نتوانسته است امنیت حداقلی برای مردم فراهم کند.
نتیجه این وضعیت روشن است: افغانستان قربانی بازیهای قدرت منطقهای شده است. غیرنظامیان، ورزشکاران و خانوادهها بیشترین آسیب را میبینند، در حالی که طالبان نه تنها مشروعیت داخلی ندارد، بلکه حتی توان مهار گروههای تروریستی و حفاظت از کشور را ندارد. تا زمانی که پاکستان به حمایت از داعش پایان ندهد و طالبان قادر به مدیریت امنیت داخلی و مرزی نباشد، بحران افغانستان ادامه خواهد یافت و احتمال تبدیل شدن آن به یک میدان دائم درگیری نیابتی بسیار بالاست.
پیام واضح این تحلیل: افغانستان بدون قطع حمایتهای خارجی از گروههای تروریستی و تضمین امنیت واقعی برای مردم، هرگونه تلاش برای ثبات، فقط روی کاغذ باقی خواهد ماند. طالبان نمیتواند بازیگر مستقل امنیت منطقه باشد؛ پاکستان و گروههای نیابتی همواره این کشور را به بحران و خشونت گره زدهاند، و مردم بیگناه تنها قربانیان این منازعه هستند.


Leave feedback about this