گزارش روز خبرگزاری آگاه – ۱ عقرب ۱۴۰۴
امروز افغانستان صحنه بحران‌ها و تحولات گسترده‌ای بود؛ از قطع برق و بحران زیرساخت‌ها گرفته تا گسترش نفوذ طالبان در مرزهای همسایه، بازدید دانشجویان از قبر عامل انتحاری، جمع‌آوری هزاران بیمار روانی و تحرکات گروه‌های وابسته به طالبان در کشورهای همسایه. این گزارش روز آگاه، تمامی این رویدادها و پیامدهای آنها را به صورت مفصل بررسی می‌کند.
۱. سفر یوسف وفا، والی طالبان به تاجیکستان
یوسف وفا، والی طالبان در بلخ و از نزدیکان هبت‌الله آخندزاده، به دعوت رسمی و غیرمنتظره حکومت تاجیکستان به دوشنبه سفر کرده است. او با مقام‌های ارشد تاجیکستان دیدار و گفت‌وگو کرد.
حامیان طالبان در شبکه‌های اجتماعی این سفر را به منزله انزوازدایی مخالفان طالبان در تاجیکستان توصیف کردند. کارشناسان منطقه‌ای می‌گویند عملکرد ضعیف جبهه مقاومت و گرایش کشورهای آسیای میانه به طالبان، حکومت تاجیکستان را به سمت بهبود روابط با طالبان سوق داده است.
تحلیل آگاه: این سفر بخشی از استراتژی طالبان برای تثبیت نفوذ سیاسی و اقتصادی در کشورهای همسایه است. حضور والی بلخ در دوشنبه، پیام آشکاری به مخالفان و جبهه مقاومت ارسال می‌کند که پایگاه‌های آنها دیگر امن نیستند و فضای همکاری منطقه‌ای برای طالبان گسترش یافته است.
۲. بحران برق؛ هفت روز قطعی در کابل و ۱۰ ولایت
لین برق ۲۲۰ کیلوولت وارداتی ازبیکستان هفته گذشته در مسیر رودخانه آمو به دلیل مشکلات فنی قطع شد و علی‌رغم وعده‌های شرکت برشنا، کابل و ۱۰ ولایت دیگر همچنان بدون برق هستند. عبدالباری عمر، رئیس شرکت برشنا، گفته است که تیم‌های فنی شبانه‌روز در حال کار هستند اما شرایط دشوار کار روند وصل برق را کند کرده است.
تحلیل آگاه: وابستگی شدید افغانستان به برق وارداتی و نبود زیرساخت داخلی باعث شده است قطعی برق به یک بحران ملی تبدیل شود و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و امنیتی قابل توجهی به همراه داشته باشد.
۳. ایست بازرسی تی‌تی‌پی در خیبرپختونخوا
نیروهای تحریک طالبان پاکستانی (تی‌تی‌پی) که از سوی طالبان افغانستان حمایت می‌شوند، در شاه‌راه پشاور-باجور ایست بازرسی ایجاد کرده و کنترل رفت‌وآمد را در دست گرفته‌اند.
این اقدام، بی‌پایبندی طالبان به توافق با اسلام‌آباد را آشکار می‌کند و می‌تواند ثبات امنیتی پاکستان و روابط منطقه‌ای طالبان را تحت فشار قرار دهد. تحلیلگران هشدار می‌دهند که ادامه چنین اقدامات می‌تواند اعتماد کشورهای همسایه را به طالبان کاهش دهد و خطر تنش‌های مرزی را افزایش دهد.
۴. بازدید دانشجویان دانشگاه پکتیا از قبر عامل انتحاری
دانشجویان ۹ دانشکده دانشگاه پکتیا از قبر حیات‌الله، نخستین عامل انتحاری طالبان بازدید کردند. دانشگاه این اقدام را «سفر فرهنگی» توصیف کرده است، اما استادان و کارشناسان هشدار می‌دهند که چنین برنامه‌هایی افکار افراطی و جنگ‌طلبانه را در ذهن دانشجویان نهادینه می‌کند.
تحلیل آگاه: این بازدید، بخشی از تلاش طالبان برای تقدس بخشیدن به عاملان انتحاری و آموزش نسل جدید به افکار افراطی است و نشان می‌دهد دانشگاه‌ها به جای تربیت علمی، به ابزار ایدئولوژیک طالبان تبدیل شده‌اند.
۵. جمع‌آوری بیماران روانی توسط طالبان
وزارت امر به معروف طالبان اعلام کرده است که پس از دستور هبت‌الله آخندزاده تاکنون هزار و ۷۰۰ بیمار روانی از ولایت‌های مختلف جمع‌آوری شده‌اند.
تحلیل آگاه: کارشناسان می‌گویند که این اقدام بدون فراهم کردن امکانات درمانی، بحران انسانی و روانی در افغانستان را تشدید می‌کند. مراکز درمانی دولتی در حال حاضر توان ارائه خدمات مورد نیاز به افراد دارای اختلال روانی را ندارند و جمع‌آوری آنان بدون مراقبت‌های تخصصی می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری داشته باشد.
۶. تحلیل منطقه‌ای: فشار طالبان بر مرزها و کشورهای همسایه
گسترش نفوذ طالبان در تاجیکستان و حمایت از تی‌تی‌پی در پاکستان نشان می‌دهد که طالبان به دنبال تثبیت موقعیت خود فراتر از مرزهای داخلی افغانستان هستند. کارشناسان معتقدند این اقدامات، علاوه بر تحکیم قدرت طالبان، می‌تواند تنش‌های امنیتی در منطقه را افزایش دهد و فرصت‌های دیپلماسی همسایگان برای مدیریت بحران را محدود کند.
۷. جمع‌بندی روز
امروز افغانستان صحنه مجموعه‌ای از بحران‌ها بود:
- بحران زیرساخت‌ها و انرژی با قطع برق وارداتی ازبیکستان
- گسترش نفوذ طالبان در تاجیکستان و حمایت از گروه‌های مسلح مرزی
- ترویج افکار افراطی از طریق بازدیدهای دانشگاهی
- بحران انسانی ناشی از جمع‌آوری بیماران روانی بدون خدمات درمانی
تحلیل آگاه نشان می‌دهد که طالبان در حال تثبیت قدرت سیاسی و امنیتی خود هستند، اما بحران‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی مردم همچنان ادامه دارد و وضعیت افغانستان را در برابر فشارهای منطقه‌ای و داخلی شکننده‌تر می‌کند.
Leave feedback about this