خروج نزدیک به یک میلیون مهاجر افغان از ایران؛ مقام ایرانی: روند ادامه دارد

مقام‌های ایرانی اعلام کرده‌اند که از آغاز سال جاری تا کنون، نزدیک به یک میلیون مهاجر افغان از طریق مرزهای دوغارون و میلک از ایران خارج شده‌اند؛ آماری که در کنار روایت مهاجران از برخوردهای تحقیرآمیز، نگرانی‌های حقوق بشری را دوچندان کرده است.

خبرگزاری آگاه:

ادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی ایران، روز دوشنبه، ۳۰ سرطان، در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی این کشور گفت که از ابتدای سال ۱۴۰۳ هجری شمسی تاکنون، حدود یک میلیون مهاجر افغان از ایران خارج شده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، آقای یاراحمدی افزوده است که هم‌اکنون بیش از شش میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند و کسانی که خاک ایران را ترک کرده‌اند، در صورت طی مراحل قانونی، امکان ورود مجدد خواهند داشت.

وی تأکید کرد که روزانه به‌طور میانگین حدود ۱۷ هزار نفر از مرزهای دوغارون (در خراسان رضوی) و میلک (در سیستان و بلوچستان) به افغانستان باز می‌گردند. او خروج این تعداد از مهاجران را مطابق با «قوانین بین‌المللی» دانست و گفت این سیاست از سال گذشته آغاز شده اما امسال شدت بیشتری گرفته است.

این در حالی است که بسیاری از مهاجران افغان که به اجبار یا فشار ناچار به بازگشت شده‌اند، از برخوردهای غیرانسانی مأموران ایرانی، از جمله بازداشت، ضرب‌وشتم و تحقیر در مسیر بازگشت، شکایت داشته‌اند. گزارش‌های متعدد از نهادهای حقوق بشری و رسانه‌ها نیز چنین رفتارهایی را تأیید کرده‌اند، هرچند مقام‌های ایرانی این ادعاها را رد یا بی‌پاسخ گذاشته‌اند.

🔍 تحلیل آگاه:

خروج اجباری یا شبه‌اجباری مهاجران افغان از ایران در ابعادی گسترده، بازتاب‌دهنده بحران چندلایه مهاجرت، سیاست‌گذاری غیرانسانی و همچنین بی‌ثباتی منطقه‌ای است. اگرچه ایران یکی از مقصدهای سنتی مهاجران افغان بوده، اما در سال‌های اخیر با سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر، موجی از اخراج‌ها را رقم زده که بیشتر بُعد امنیتی دارد تا انسانی.

از سوی دیگر، ادعای مقام‌های ایرانی مبنی بر انجام این روند براساس «قوانین بین‌المللی» در تضاد با شهادت‌های گسترده مهاجرین از خشونت، بی‌احترامی و تخطی از کرامت انسانی قرار دارد. در غیاب نظارت بین‌المللی و نبود مسیرهای قانونی برای حفاظت مهاجران، این روند می‌تواند به یک بحران انسانی خاموش در مرزهای شرقی ایران تبدیل شود.

طالبان نیز تاکنون اقدام مشخصی برای حفاظت از شهروندان بازگشته یا گفت‌وگو با تهران در این زمینه انجام نداده‌اند؛ موضوعی که خلأ دیپلماتیک و حقوقی مهاجران را دوچندان کرده است.