پاکستان هشدار داد؛ طالبان مکلف به مقابله با شبه‌نظامیانِ ضدپاکستان شد

وزیر اطلاع‌رسانی پاکستان گفت با شکل‌گیری سازوکار نظارت بر اجرای توافق آتش‌بس دوحه، طالبان موظف خواهد شد علیه شبه‌نظامیانی که از خاک افغانستان به پاکستان حمله می‌کنند اقدام کند و در صورت امتناع «مجازات» خواهد شد.


عطاالله تارر، وزیر اطلاع‌رسانی پاکستان، روز یک‌شنبه در گفت‌وگو با شبکه جیونیوز گفت که در مذاکرات قطر بر ایجاد یک سازوکار نظارتی توافق صورت گرفته و اقدامات اخیر و چگونگی عملی‌کردن این مکانیسم بررسی خواهد شد. او تأکید کرد که مسئولیت جلوگیری از حملات برعهده «رژیم افغانستان» است و از طالبان خواست تا جلو استفاده خاک‌شان توسط گروه‌هایی که پاکستان آنها را «فتنه الخوارج» یا «فتنه هند» می‌نامد، را بگیرند.
تارر هشدار داد اگر طالبان در برابر شبه‌نظامیانی که از خاک افغانستان علیه پاکستان اقدام می‌کنند تدبیر نکند، «مجازات» خواهد شد و پاکستان در موارد جدی در چارچوب قوانین بین‌الملل حق پاسخ دارد. او افزود که پس از شکل‌گیری میکانیسم مشترک، هر طرفی که توافق را نقض کند با پیامد روبه‌رو خواهد شد.
از سوی دیگر، سخنگوی طالبان گفته است این اداره به‌تنهایی نمی‌تواند مرزها را کنترل کند و حملات را کاملاً متوقف سازد و برخی حملات را «مسأله داخلی پاکستان» دانسته است. طالبان نیز هشدار داده‌اند که در برابر حملات پاکستان «پاسخ قاطع» خواهند داد. مقامات پاکستانی با این حال تأکید دارند که اکنون با حضور میانجیان بین‌المللی و منطقه‌ای، فرصت بهانه‌تراشی برای طالبان کمتر شده است.

تحلیل آگاه
بیانیه وزیر اطلاع‌رسانی پاکستان نشان‌دهنده افزایش فشار سیاسی و دیپلماتیک اسلام‌آباد برای تحمیل مسئولیت مستقیم بر اداره طالبان است. شکل‌گیری سازوکار نظارتی در مذاکرات قطر، اگر به‌صورت عملیاتی و شفاف پیاده شود، می‌تواند دو اثر متقابل داشته باشد: نخست، الزام رسمی طالبان به پاسخگویی و همکاری در جلوگیری از عبور و مرور یا استفاده از خاک افغانستان توسط گروه‌های مسلح؛ دوم، افزایش نقش میانجیان و احتمال پیچیده‌تر شدن سازوکار تصمیم‌گیری در صورتی که اختلاف تفسیر از مفاد توافق بروز کند.
چالش اصلی در اجرای چنین مکانیسمی، فقدان کنترل کامل و یکپارچه اداره طالبان بر همه مناطق افغانستان و شبکه‌های متنوع شبه‌نظامی است که اسلام‌آباد از آنها به‌عنوان تهدید یاد می‌کند. در عمل، موفقیت نظارت وابسته به سه عامل است: دسترسی اطلاعاتی و میدانی میانجیان، اراده سیاسی طالبان برای اقدام عملی در قبال گروه‌های مخالف، و همکاری نهادهای امنیتی و ملکی پاکستان برای اجتناب از اقدامات یک‌جانبه که می‌تواند به تشدید تنش منجر شود.
در صورت ناکامی در اجرای مکانیزم یا ادامه حملات، گزینه‌های اسلام‌آباد برای «مجازات» می‌تواند دامنه سیاسی و نظامی داشته باشد و ریسک تشدید درگیری‌های فرامرزی را افزایش دهد؛ در عوض، اجرای موفق نظارت می‌تواند زمینه را برای کاهش تنش و تقویت کانا