چهار سال پس از بازگشت طالبان به قدرت، رژه‌های نظامی و تجهیزات به جامانده از ارتش پیشین افغانستان یکی از نمادهای ملموس قدرت و حضور نظامی این گروه بوده است. در سال‌های گذشته، طالبان در پایگاه هوایی بگرام و برخی شهرهای دیگر با تجهیزات آمریکایی رژه برگزار می‌کردند و این تصاویر هم در رسانه‌ها و هم در فضای بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای داشت. این رژه‌ها نه تنها نمایش قدرت نظامی طالبان بود، بلکه نمادی از کنترل این گروه بر سلاح‌ها و پایگاه‌های باقی‌مانده از ارتش پیشین به حساب می‌آمد.
با این حال، در چهارمین سالگرد تسلط طالبان بر افغانستان، رژه‌ای در بگرام برگزار نشد. مقامات طالبان اعلام کردند که جشن سالروز فتح در تالار لویه جرگه در کابل برگزار شده است و حضور گسترده نظامیان و تجهیزات نظامی در خیابان‌ها رخ نداد. این تغییر رفتار، با واکنش‌های بین‌المللی و داخلی همراه بود و باعث شد رسانه‌ها و کارشناسان نسبت به دلیل واقعی آن تحلیل کنند.
یکی از دلایل احتمالی این تصمیم، نگرانی‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، بود. ترامپ بارها ابراز کرده بود که نمی‌تواند تحمل کند تجهیزات نظامی آمریکا که در افغانستان باقی مانده‌اند، توسط طالبان به نمایش گذاشته شوند. او به ویژه نسبت به پایگاه هوایی بگرام که یکی از بزرگترین پایگاه‌های نظامی جهان محسوب می‌شد و نزدیک به تأسیسات حساس منطقه‌ای بود، هشدار داده بود. ترامپ می‌گفت که این تجهیزات می‌توانست به پاکستان منتقل شود تا از رژه طالبان با سلاح‌های آمریکایی جلوگیری شود.
این واکنش‌ها نشان می‌دهد که تصاویر و رژه‌های نظامی طالبان، فراتر از یک نمایش داخلی قدرت، پیام سیاسی و روانی به جهان نیز دارند. طالبان با استفاده از تجهیزات آمریکایی که پیش از خروج نیروهای خارجی به جا مانده، توانستند توانایی نظامی خود را به نمایش بگذارند و همزمان ذهنیت جهانیان درباره کنترل این گروه بر ارتش پیشین و منابع آن‌ها را شکل دهند.
اما حذف رژه در سال جاری، نشانه‌ای از واقعیت‌های پیچیده داخلی و بین‌المللی است. از یک سو، طالبان هنوز در تثبیت قدرت خود در سرتاسر کشور با چالش‌های امنیتی و اقتصادی مواجه‌اند. از سوی دیگر، فشارهای بین‌المللی و حساسیت کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، باعث شده است این گروه در نحوه نمایش توانایی نظامی خود محتاط‌تر عمل کند. این امر نشان می‌دهد که قدرت طالبان در حوزه نظامی، اگرچه واقعی است، اما محدودیت‌هایی نیز دارد و نمی‌تواند آزادانه همانند گذشته نمایش داده شود.
رژه‌های گذشته و تصاویر منتشر شده از آن‌ها، علاوه بر جنبه نظامی، یک داستان بصری و انسانی نیز روایت می‌کردند: جوانانی که با تجهیزات پیشرفته و موشک‌ها و خودروهای زرهی در خیابان‌ها حضور می‌یافتند، ترکیبی از هیجان، تهدید و ترس را در نگاه مردم ایجاد می‌کردند. این نمایش‌ها، در کنار جشن سالروز فتح، بخشی از تلاش طالبان برای مشروعیت بخشی به حکومت و القای حس قدرت بود.
با وجود این، تحلیلگران معتقدند که حذف رژه امسال، علاوه بر فشارهای خارجی، بازتاب ضعف‌های داخلی طالبان نیز هست. محدودیت منابع، نیاز به مدیریت جامعه بین‌المللی و حساسیت‌های منطقه‌ای، باعث شده تا طالبان راهبرد خود را تغییر دهند و قدرت نظامی را بیشتر به صورت کنترل شده و داخلی مدیریت کنند، نه به صورت نمایش عمومی که می‌تواند انتقاد و نگرانی‌های بین‌المللی را تشدید کند.
در نهایت، رژه‌ها و تجهیزات نظامی آمریکایی نمادی از ترکیب قدرت و ضعف طالبان در چهار سال گذشته هستند. از یک سو، توانایی به‌کارگیری تجهیزات پیشرفته و کنترل پایگاه‌های نظامی باقی مانده نشان‌دهنده قدرت نظامی آن‌هاست. از سوی دیگر، فشارهای بین‌المللی، حساسیت‌های منطقه‌ای و نیاز به مشروعیت، محدودیت‌های عملی برای نمایش این قدرت ایجاد کرده است. تصویری که از طالبان به جهان ارائه می‌شود، ترکیبی از قدرت نظامی ملموس و محدودیت‌های سیاسی و دیپلماتیک است که نشان می‌دهد، حتی در عرصه نظامی، طالبان با واقعیت‌های پیچیده داخلی و جهانی مواجه‌اند.
Leave feedback about this