در روز چهارشنبه، چهارم سرطان سال ۱۴۰۴ هجری خورشیدی، فضای مجازی افغانستان، به‌ویژه فیسبوک، شاهد موجی چشمگیر از واکنش‌ها، تصاویر و نوشته‌هایی بود که همگی بر یک نکته تمرکز داشتند: زیبایی و خاص بودن تاریخ ۴/۴/۱۴۰۴.
این تاریخ نه‌تنها در روز و ماه و سال، بلکه در نام روز هفته (چهارشنبه) نیز عدد «چهار» را تکرار می‌کند؛ ترکیبی نادر و هماهنگ که ذهن بسیاری از کاربران را به خود جلب کرد. هزاران پست با عبارت‌هایی چون «زیباترین تاریخ سال»، «تکراری‌ترین چهارشنبه»، «روز قشنگ تقویم»، یا «تاریخی که فقط یک بار می‌آید» در صفحات و گروه‌های مختلف به اشتراک گذاشته شد. برخی نیز این روز را به عنوان نمادی برای شروعی نو، بخت نیک، یا حتی لحظه‌ای معنوی تلقی کردند.
اما چرا چنین پدیده‌ای در جامعه‌ای چون افغانستان، که هم‌زمان با دغدغه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی دست‌وپنجه نرم می‌کند، بازتابی تا این حد وسیع می‌یابد؟
پاسخ، شاید در جایی میان روان‌شناسی جمعی و فرهنگ دیجیتال نهفته باشد.
در دنیای مدرن و پیچیده، انسان‌ها همچنان به دنبال الگوهایی برای معنا دادن به زندگی روزمره خود هستند؛ چه از طریق آیین‌ها، چه نمادها و چه حتی تکرار عددی در یک صفحه تقویم. تاریخ‌هایی که از نظر عددی نظم و زیبایی دارند، نوعی رضایت ذهنی و آرامش بصری ایجاد می‌کنند. این پدیده در بسیاری از جوامع دیده شده است؛ چه در تاریخ‌های خاص میلادی مانند 11/11/2011 یا 02/02/2020، و چه حالا در تاریخ شمسیِ ما.
اما آنچه این پدیده را در افغانستان خاص‌تر می‌سازد، لایه‌ای عاطفی و حتی جمعی است. کاربران، در میان دشواری‌های روزمره، لحظه‌ای را یافته‌اند که از آن یک جشن بصری و معنوی ساخته‌اند. در کشوری که فرصت‌های مشترک برای جشن و امیدواری اندک شده، چنین لحظات نمادینی، هرچند ساده، نقش مهمی در انسجام احساسی جامعه ایفا می‌کند.
همچنین، این واکنش گسترده را می‌توان به عنوان نمونه‌ای از قدرت شبکه‌های اجتماعی در ساختن معنا بررسی کرد. پیش از آنکه رسانه‌های رسمی به این تاریخ توجه کنند، خود کاربران آن را برجسته کردند. این یعنی تولید معنا در جامعه امروز، دیگر صرفاً از بالا به پایین نیست، بلکه در میان مردم شکل می‌گیرد و در فضای دیجیتال قدرت می‌گیرد.
در پایان، شاید تاریخ ۴/۴/۱۴۰۴ از نگاه تقویمی تفاوتی با روزهای دیگر نداشته باشد، اما آنچه آن را خاص کرده، چشم جمعی ما است؛ چشم‌هایی که دنبال لحظاتی زیبا، قابل یادآوری و معنادار می‌گردند، حتی در سطرهای خشک تقویم.
نویسنده: سید حسن موسوی
خبرگزاری آگاه
تاریخ انتشار: چهارشنبه، ۴ سرطان ۱۴۰۴ هجری خورشیدی
Leave feedback about this