عربستان سعودی و پاکستان روز چهارشنبه در ریاض توافقنامه دفاع متقابل امضا کردند؛ براساس این پیمان، هرگونه حمله به یکی از دو کشور، به‌عنوان حمله به دیگری تلقی شده و پاسخ مشترک به همراه خواهد داشت، اقدامی که پیامدهای گسترده امنیتی و ژئوپولیتیک در خاورمیانه و آسیا دارد.
خبرگزاری آگاه
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، و شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، پیمان دفاعی و استراتژیک مشترک امضا کردند. این توافقنامه، همکاری نظامی و امنیتی میان دو کشور را نهادینه می‌کند و هدف آن تقویت بازدارندگی مشترک در برابر هرگونه تجاوز و تهدید عنوان شده است.
یک مقام ارشد سعودی به فایننشل تایمز گفت: «امیدواریم این توافق توان بازدارندگی ما را تقویت کند، زیرا هرگونه تجاوز به یکی، تجاوز به دیگری تلقی خواهد شد و از همه ابزارهای دفاعی و نظامی لازم استفاده خواهد شد.»
وزارت خارجه پاکستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که این پیمان با تکیه بر دهه‌ها شراکت تاریخی و همبستگی اسلامی، منافع استراتژیک مشترک و همکاری دفاعی نزدیک دو کشور شکل گرفته است. شهباز شریف همراه با فرمانده ارتش پاکستان، عاصم منیر، برای امضای توافقنامه به ریاض سفر کرده است.
این توافق در حالی امضا شد که منطقه پس از حمله هوایی اسرائیل به قطر و کشته شدن شش نفر، با تنش‌های امنیتی مواجه است. برخی کارشناسان معتقدند توافق عربستان و پاکستان ممکن است بخشی از تلاش ریاض برای متنوع‌سازی متحدان امنیتی خود و کاهش وابستگی به ایالات متحده باشد.
زلمی خلیل‌زاد، فرستاده سابق آمریکا برای افغانستان، درباره این توافق پرسش‌هایی مطرح کرده و نسبت به پیامدهای هسته‌ای و بازدارندگی پاکستان در خاورمیانه هشدار داده است. پاکستان در کنار آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا، هند، اسرائیل و کره‌شمالی، یکی از کشورهای دارنده سلاح اتمی است و این پیمان می‌تواند نقشه ژئوپولیتیک منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.
تحلیل آگاه
توافق دفاعی عربستان و پاکستان پیامی چندلایه به جهان و منطقه ارسال می‌کند و می‌تواند نقطه عطفی در روابط امنیتی و ژئوپولیتیک جنوب غرب آسیا باشد.
- بازدارندگی و امنیت منطقه‌ای
این پیمان برای عربستان، یک اهرم بازدارنده مستقیم در برابر تهدیدهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایجاد می‌کند، به‌ویژه در شرایطی که جنگ غزه و حملات اسرائیل به قطر، امنیت کشورهای خلیج فارس را تحت تأثیر قرار داده است. حضور پاکستان به‌عنوان یک کشور هسته‌ای، اهمیت این توافق را دوچندان می‌کند. - پیام به آمریکا و متحدان غربی
امضای این توافق ممکن است نشانه‌ای از بی‌اعتمادی نسبی عربستان به تعهدات امنیتی سنتی با ایالات متحده باشد. عربستان در گذشته برنامه‌هایی برای پیمان دفاعی و همکاری هسته‌ای با آمریکا و عادی‌سازی روابط با اسرائیل داشت، اما شرایط جدید منطقه‌ای باعث شده ریاض به دنبال متحدان جایگزین باشد. - ابعاد هسته‌ای و ژئوپولیتیک پاکستان
با توجه به توانایی پاکستان در هدف‌گیری منطقه‌ای با سامانه‌های هسته‌ای و موشکی، این پیمان موازنه قدرت در خاورمیانه را به نفع ریاض و اسلام‌آباد تغییر می‌دهد و احتمالاً اسرائیل و دیگر بازیگران منطقه‌ای را مجبور به بازنگری در استراتژی دفاعی خود خواهد کرد. - تقویت موقعیت عربستان در تحولات منطقه‌ای
ریاض با ایجاد یک شبکه دفاعی مستقل از واشنگتن، نشان می‌دهد که می‌تواند خود را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای مطرح کند و از نقش واشنگتن در بحران‌های امنیتی فاصله بگیرد، به ویژه در برخورد با اتفاقات خاورمیانه و تنش‌های اخیر در قطر و غزه.
در مجموع، این توافق نه فقط یک پیمان دفاعی دو جانبه، بلکه نمادی از تغییر موازنه قدرت و استراتژی امنیتی خاورمیانه است که می‌تواند در آینده نزدیک بر تحولات سیاسی، نظامی و هسته‌ای منطقه اثرگذار باشد.
Leave feedback about this