پس از آن‌که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، محدودیت‌های طالبان علیه زنان را «احمقانه» خواند، این گروه واکنش تند نشان داده و سخنان او را محکوم کردند. طالبان می‌گویند سیاست‌های‌شان در قبال زنان، بر مبنای شریعت اسلامی است.
خبرگزاری آگاه
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، روز پنج‌شنبه ۲۷ سنبله در صفحه ایکس خود نوشت که دبیرکل سازمان ملل باید در انتخاب واژه‌هایش دقت کند و «از کلمات ناسنجیده استفاده نکند.»
او تأکید کرد که تمام اقدامات طالبان در قبال زنان «مطابق شریعت اسلامی» بوده و رهبران این گروه به چیزی جز آن عمل نمی‌کنند. مجاهد همچنین به آنتونیو گوترش هشدار داد که پیش از اظهارنظر درباره شریعت، آگاهی خود را کامل کند.
این واکنش در حالی است که آنتونیو گوترش دو روز پیش، سیاست‌های طالبان در محدودیت‌گذاری علیه زنان را «احمقانه» توصیف کرده بود؛ محدودیت‌هایی که از تحصیل و کار زنان گرفته تا آزادی‌های اجتماعی و مشارکت آن‌ها در زندگی عمومی را شامل می‌شود.
هم‌زمان، دفتر هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در گزارشی به شورای امنیت وضعیت زنان افغان را «فاجعه‌بار» توصیف کرده و خواستار فشار بیشتر جامعه جهانی بر طالبان شده است.
تحلیل آگاه
این کشمکش لفظی میان طالبان و دبیرکل سازمان ملل متحد، چیزی فراتر از یک اختلاف زبانی است؛ در واقع تقابل دو جهان‌بینی است. از یک‌سو، گوترش با زبان دیپلماسی اما بی‌پرده، سیاست‌های طالبان را در قبال زنان «احمقانه» می‌خواند و از سوی دیگر، طالبان با تکیه بر «شریعت» تلاش می‌کنند مشروعیت دینی برای اعمال محدودیت‌های‌شان بتراشند.
چند نکته در این میان برجسته است:
- جنگ واژه‌ها: طالبان نمی‌توانند بپذیرند که رهبر عالی‌ترین نهاد بین‌المللی، آشکارا سیاست‌های آنان را زیر سؤال ببرد. واکنش مجاهد نشان می‌دهد که این گروه بیش از آن‌که نگران «حقوق زنان» باشد، نگران از دست رفتن «تصویر اقتدار» خود در سطح بین‌المللی است.
- بن‌بست فکری: پاسخ طالبان به گوترش در اصل اعترافی ناگفته است؛ آن‌ها ابزار دیگری برای توجیه محدودیت‌ها جز تکیه بر قرائت خاص خود از شریعت ندارند. این وابستگی مطلق به روایت دینی، هرگونه بحث عقلانی، حقوقی و اجتماعی را از بین می‌برد و افغانستان را در یک دایره بسته نگه می‌دارد.
- پیامد اجتماعی: مردم، به‌ویژه زنان افغانستان، میان این جدال سیاسی ـ دینی گیر مانده‌اند. هرچه فشار بین‌المللی بیشتر شود، طالبان ممکن است سخت‌گیری‌های داخلی را افزایش دهند تا ضعف‌شان را با کنترل بیشتر بپوشانند.
- وجهه بین‌المللی طالبان: این جدال برای طالبان یک شکست نرم است. گوترش توانست با یک واژه («احمقانه») مشروعیت آن‌ها را در سطح جهانی زیر سؤال ببرد. هر واکنش تند طالبان، تنها تکرار تصویر ضدزن و بسته‌نگر آنان در افکار عمومی جهان است.
در نهایت، این جدال نشان می‌دهد که طالبان نمی‌توانند در برابر فشارهای جهانی، زبان نرم دیپلماسی را انتخاب کنند. آن‌ها همچنان در دنیایی حرکت می‌کنند که گمان می‌کنند «قدرت با تهدید و تحمیل» به‌دست می‌آید. اما در عصر رسانه و افکار عمومی، حتی یک واژه دبیرکل سازمان ملل می‌تواند پایه‌های «مشروعیت ادعایی» آن‌ها را لرزان‌تر کند.
Leave feedback about this