وزارت تحصیلات عالی طالبان، ۶۷۹ عنوان کتاب علمی و مواد آموزشی را در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی افغانستان ممنوع اعلام کرده است.
بر بنیاد مکتوب رسمی این وزارت که به رسانه‌ها رسیده، ضیاءالرحمن الاریوبی، معین علمی وزارت تحصیلات عالی طالبان، در نامه‌ای به تاریخ چهارم سنبله دستور داده است که تدریس این کتاب‌ها متوقف شود. در این مکتوب آمده است که فهرست کتاب‌ها پس از بررسی «کمیته‌ای از علمای دین و استادان رشته‌های شرعیات و ثقافت اسلامی» تهیه شده است.
به گفته‌ی وزارت تحصیلات عالی، این آثار از منظر «عقیدتی، فکری، مذهبی، سیاسی، فرهنگی و محتوای علمی» بررسی شده‌اند و تدریس آن‌ها به دلیل «تعارض با اصول شرعی و سیاست‌های نظام» ممنوع است.
این وزارت از دانشگاه‌ها خواسته است که بدیل کتاب‌های ممنوعه را که از نظر طالبان «با ارزش‌های اسلامی و فرهنگی نظام سازگار» است، انتخاب کنند. با این حال، طالبان هنوز فهرست بدیل کتاب‌ها را اعلام نکرده و گفته است که در آینده از سوی کمیته بررسی مشخص خواهد شد.
بر اساس گزارش‌ها، کتاب‌های ممنوع‌شده شامل رشته‌های متنوعی از جمله اقتصاد، حقوق، جامعه‌شناسی، ژورنالیسم، ارتباطات، هنرها، علوم سیاسی و ادبیات است. در میان آن‌ها عناوینی چون مبادی حقوق، جامعه‌شناسی هنر، اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم، فلسفهٔ هنر، توسعه پایدار بین‌المللی و انسان‌شناسی فرهنگی دیده می‌شود.
منابع دانشگاهی می‌گویند که این تصمیم، بسیاری از رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی را عملاً فلج خواهد کرد و استادان و دانشجویان را با خلأ منابع درسی مواجه می‌سازد.
طالبان پیش از این نیز در وزارت اطلاعات و فرهنگ، کمیسیونی برای سانسور و جلوگیری از نشر کتاب‌ها و آثار «غیراسلامی» ایجاد کرده بودند؛ اقدامی که واکنش‌های گسترده‌ای در میان اهل قلم و استادان دانشگاه برانگیخته است.
تحلیل آگاه
تصمیم تازه‌ی طالبان در ممنوع‌کردن صدها عنوان کتاب دانشگاهی، نه تنها یک اقدام اداری نیست، بلکه حمله‌ای مستقیم به زیربنای فکری و علمی کشور است.
طالبان در ظاهر، این اقدام را با عنوان «تصفیهٔ عقیدتی» توجیه می‌کنند، اما در عمل، هدف اصلی حذف تفکر انتقادی و دانش مدرن از فضای دانشگاهی افغانستان است.
وقتی رشته‌هایی مانند جامعه‌شناسی، فلسفه، ژورنالیسم و اقتصاد از منابع اصلی خود محروم شوند، نسل تازه‌ای از دانشجویان با جهل سازمان‌یافته و آموزش کنترل‌شده روبه‌رو خواهد شد.
این سیاست، گامی دیگر در جهت اسلامیزه‌کردن کامل آموزش عالی و جایگزینی علم با ایدئولوژی است؛ روندی که افغانستان را از مسیر توسعه فکری و جهانی‌بودن دورتر می‌کند.
در بسیاری از دانشگاه‌ها، استادان اکنون میان سه گزینه مانده‌اند:
یا تدریس در سایه‌ی ترس،
یا خروج از کشور،
یا سکوت در برابر سانسور.
تحلیل آگاه تأکید می‌کند که این اقدام، عملاً مرگ استقلال علمی دانشگاه‌ها را رقم می‌زند و جامعه را به سوی تاریکی فکری سوق می‌دهد.
اگر علم، تفکر و گفت‌وگوی آزاد ممنوع شود، هیچ «نظامی» در جهان قادر نخواهد بود با دیوارهای عقیدتی، حقیقت را پنهان کند.
Leave feedback about this