خبرگزاری آگاه | ۲۳ میزان ۱۴۰۴
درگیری‌های مرزی میان طالبان و ارتش پاکستان، از شمال‌غرب تا جنوب افغانستان گسترش یافته و روابط دو کشور را به پایین‌ترین سطح در سال‌های اخیر رسانده است.
منابع امنیتی در پاکستان می‌گویند که سه‌شنبه‌شب، نبرد شدیدی میان نیروهای دو طرف در منطقه‌ی مرزی کُرم در خیبرپختونخوا رخ داده است. به گفته‌ی تلویزیون دولتی پاکستان، نیروهای طالبان افغان و جنگ‌جویان تحریک طالبان پاکستان، بدون هشدار، مواضع مرزی ارتش پاکستان را هدف قرار داده‌اند و ارتش با «شدت کامل» پاسخ داده است.
منابع پاکستانی مدعی‌اند که در ضد‌حمله، چند پاسگاه طالبان تخریب شده، اما طالبان تاکنون در این باره اظهار نظر نکرده‌اند. ساکنان محل از تبادل سنگین آتش و انفجارها تا نیمه‌های شب خبر داده‌اند.
درگیری‌های مشابه در ولایت‌های خوست، پکتیا، قندهار و پکتیکا نیز گزارش شده است. سخنگوی طالبان در خوست تأیید کرده که نیروهای این گروه در ولسوالی زازی میدان، به مواضع نیروهای پاکستانی حمله کرده‌اند. در پکتیکا، طالبان از ساکنان مناطق مرزی خواسته‌اند خانه‌های خود را تخلیه کنند تا راه برای استقرار نظامیان باز شود.
هم‌زمان، منابع امنیتی پاکستان به رسانه‌ها گفته‌اند که در ولسوالی شورابک قندهار نیز تبادل آتش صورت گرفته است. تا هنوز، آمار دقیقی از تلفات دو طرف در دست نیست.
با افزایش تنش‌ها، وزارت خارجه پاکستان دیپلومات‌های خارجی را در اسلام‌آباد فرا خوانده و گزارش مفصلی از وضعیت مرزی ارائه کرده است. مقام‌های پاکستانی می‌گویند که اسلام‌آباد به «دفاع از تمامیت ارضی خود متعهد است» و از طالبان خواسته‌اند مانع فعالیت‌های تحریک طالبان پاکستان در خاک افغانستان شوند.
در کابل، مقامات طالبان سکوت کرده‌اند و تنها رسانه‌های نزدیک به آنان از «آماده‌باش کامل» نیروهای مرزی خبر داده‌اند.
فشار دو‌جانبه؛ مهاجران، تجارت و جنگ تبلیغاتی
در کنار درگیری‌های نظامی، اسلام‌آباد فشارهای تازه‌ای بر طالبان وارد کرده است. دولت پاکستان به اداره‌های محلی در ایالت خیبرپختونخوا دستور داده است تا تمام اردوگاه‌های مهاجران افغان را تخلیه کنند. این تصمیم شامل صدها خانواده افغان می‌شود که از دهه‌ها پیش در این مناطق زندگی می‌کردند.
هم‌زمان، گذرگاه‌های تجارتی تورخم، اسپین‌بولدک، غلام‌خان، انگور اده و خرلاچی برای سومین روز متوالی بسته مانده‌اند. تاجران افغان می‌گویند بیش از دو هزار کانتینر کالا در مرزها و نزدیک به ۸۰۰ کانتینر در بندر کراچی متوقف شده‌اند و زیان روزانه میلیون‌ها دالر به آنان وارد می‌شود.
یکی از تاجران افغان در کراچی به آگاه گفت:
«تجارت قربانی سیاست شده است. کالاهای فاسدشدنی ما می‌گندد و هیچ مرجعی پاسخگو نیست.»
طالبان هنوز واکنش رسمی به این وضعیت نشان نداده‌اند.
میانجی‌گری و هشدارهای سیاسی
در داخل پاکستان، مولانا فضل‌الرحمن، رهبر جمعیت علمای اسلام، پیشنهاد داده است که برای کاهش تنش‌ها میان دو کشور میانجی‌گری کند. او گفت که در گذشته نیز در برقراری تماس میان طالبان و اسلام‌آباد نقش داشته است و اکنون نیز آماده است تا گفتگوها را از سر گیرد.
در همین حال، اشرف غنی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در پیامی از دو کشور خواست که به جای تهدید و درگیری، برای حل منطقی خط دیورند و اختلافات تاریخی گام بردارند. او تأکید کرد که «کشتار و ویرانی نشانه‌ی تدبیر نیست».
تحلیل آگاه: مرز ناامن، بازتاب دو شکست
درگیری‌های تازه در مرز افغانستان و پاکستان، بازتاب دو شکست هم‌زمان است: شکست طالبان در تأمین امنیت ملی و کنترل گروه‌های مسلح در داخل، و شکست پاکستان در استفاده‌ی ابزاری از طالبان برای عمق استراتژیک خود.
هر دو طرف اکنون با پیامدهای سیاست‌های گذشته‌ی خود روبه‌رو هستند. طالبان می‌کوشند نشان دهند که تابع اسلام‌آباد نیستند، و ارتش پاکستان می‌خواهد نشان دهد که دیگر به طالبان به چشم متحد نگاه نمی‌کند.
اما نتیجه‌ی این بازی قدرت، چیزی جز بی‌ثباتی در مرز، فشار بر مردم عادی، رکود تجارت و افزایش نفرت دو ملت نیست.
اگر کابل و اسلام‌آباد از مسیر گفت‌وگو و اعتمادسازی واقعی دوری کنند، مرز دیورند می‌تواند بار دیگر به خط جنگ تبدیل شود — جنگی که نه برای طالبان مشروعیت می‌آورد و نه برای پاکستان امنیت.
Leave feedback about this